Uwagi o zawieszeniu egzekucji w przyspieszonym postępowaniu układowym

Zgodnie z art. 259 ust. 1 p.r. postępowanie egzekucyjne dotyczące „wierzytelności objętej z mocy prawa układem”, wszczęte przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, ulega zawieszeniu z mocy samego prawa z dniem otwarcia postępowania. Na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego sędzia-komisarz postanowieniem o wymiarze jedynie deklaratoryjnym stwierdza zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Postanowienie to doręcza się również organowi egzekucyjnemu.

Ponieważ ustawodawca w art. 252 ust. 1 p.r. wprowadził moratorium na wykonywanie zobowiązań układowych, konsekwentnie postępowanie egzekucyjne (lege non distinguente sądowe i administracyjne) dotyczące wierzytelności objętej z mocy prawa układem, wszczęte przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, ulega zawieszeniu z mocy prawa z dniem otwarcia postępowania, tzn. z początkiem tego dnia (art. 189 ust. 1 p.r.).

Zawieszenie postępowań egzekucyjnych nie jest równoznaczne z uchyleniem dokonanych zajęć np. wierzytelności z rachunków bankowych, wierzytelności w stosunku do kontrahentów dłużnika, itp. Regulację art. 259 ust. 1 p.r. uzupełnia zatem art. 259 ust. 2 p.r. zgodnie z którym sędzia-komisarz na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego może uchylić zajęcie dokonane przed dniem otwarcia przyspieszonego postępowania układowego w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym dotyczącym wierzytelności objętej z mocy prawa układem, jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa. Postanowienie doręcza się również organowi egzekucyjnemu.

Nie jest również dopuszczalne, po dniu otwarcia przyspieszonego postępowania układowego, wszczęcie nowego postępowania egzekucyjnego oraz wykonanie postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia lub zarządzenia zabezpieczenia roszczenia wynikającego z wierzytelności objętej z mocy prawa układem (art. 259 ust. 3 p.r.).

Zgodnie z art. 260 p.r. wierzyciel posiadający wierzytelność zabezpieczoną na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską może w toku przyspieszonego postępowania układowego prowadzić egzekucję wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia. Nie jest to jednak uprawnienie przysługujące wierzycielowi bezwzględnie. Sędzia-komisarz na wniosek dłużnika lub nadzorcy sądowego może bowiem zawiesić postępowanie egzekucyjne co do wierzytelności nieobjętych z mocy prawa układem, jeżeli egzekucję skierowano do przedmiotu zabezpieczenia niezbędnego do prowadzenia przedsiębiorstwa. Łączny czas zawieszenia postępowania egzekucyjnego nie może przekroczyć okresu trzech miesięcy. Zwolnienie zajętego przedmiotu spod zajęcia może nastąpić zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego. Postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego, o znaczeniu konstytutywnym, doręcza się również organowi egzekucyjnemu. Na postanowienie o zawieszeniu postępowania egzekucyjnego zażalenie przysługuje wyłącznie wierzycielowi prowadzącemu egzekucję. Na postanowienie oddalające wniosek zażalenie przysługuje wyłącznie dłużnikowi.

Przepis art. 260 p.r. wprowadził zatem istotne novum względem wcześniejszej regulacji prawnej. Według zasad ogólnych, jeżeli dłużnik jest odpowiedzialny względem wierzyciela osobiście i zarazem rzeczowo wówczas wierzyciel może prowadzić egzekucję z całego majątku dłużnika. Zasada ta doznaje jednak wyjątku w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Otóż wierzyciel posiadający wierzytelność zabezpieczoną rzeczowo na składnikach mienia dłużnika (hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską) może w toku przyspieszonego postępowania układowego prowadzić egzekucję wyłącznie z przedmiotu zabezpieczenia. Organ egzekucyjny powinien umorzyć postępowanie egzekucyjne co do innych składników mienia niż przedmiot zabezpieczenia. Rozwiązanie powyższe pogarsza dotychczasową pozycję wierzycieli rzeczowych ale jest sprawiedliwsze z punktu widzenia ogółu wierzycieli i trafnie wiąże przywilej wierzyciela tylko z przedmiotem zabezpieczenia.^[1] Jednocześnie komentowany przepis nie narusza fundamentalnych zasad odnoszących się do natury zabezpieczenia rzeczowego. Ograniczony immunitet egzekucyjny ma nadto charakter przejściowy.

Przepisy art. 259 - 260 p.r. nie zostały wyłączone przez przepisy o układzie częściowym.

Blog