Prawo handlowe, Prawo cywilne, Upadłość. Restrukturyzacja.

Ustawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (t. jedn. Dz. U. z 2017 poz. 2190) dla określania wynagrodzeń członków organów zarządzających i rad nadzorczych wprowadza kryteria obiektywne wielkości zatrudnienia w spółce, rocznego obrotu netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych oraz sumy aktywów bilansu.
Powyższe wskaźniki mają przełożenie na wynagrodzenie członka zarządu/rady nadzorczej jako – krotności podstawy wymiaru. Ustawa w art. 1 ust. 3 pkt 11 wprowadza definicję podstawy wymiaru, którą stanowi wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale roku poprzedniego, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego
Ustawa o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami weszła w życie w dniu 9 września 2016 roku.
Zgodnie ustawą z dnia 8 grudnia 2017 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2018 r.- obowiązującą od 1 stycznia 2018 r.- „W roku 2018 podstawę wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 11 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. z 2017 r. poz. 2190), stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2016 r.” (art. 28).
Obowiązująca od 1 stycznia 2019 r. ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2019 w art. 22 stanowi, że „W roku 2019 podstawę wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 11 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. z 2017 r. poz. 2190), stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2016 r.”.
Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2020, obowiązująca od 1 stycznia 2020 r. stanowi, że „W roku 2020 podstawę wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 11 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz. U. z 2019 r. poz. 1885 i 2217), stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2016 r.”
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2016 r. wyniosło 4403,78 zł. Jest zatem różnica w porównaniu do wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w czwartym kwartale 2017, 2018, 2019 r.
Powyższe przepisy mają charakter norm bezwzględnie obowiązujących (ius cogens), co oznacza, że nie mogą zostać zmienione nawet za wolą stron umowy, której one dotyczą. Przepisy bezwzględnie obowiązujące mają zastosowanie do umów nawet jeżeli strony stosunków cywilnoprawnych nie mają świadomości ich istnienia (ignorantia iuris nocet).
Zgodnie z art. 56 k.c. „czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.”. Zatem przepisy iuris cogentis ustawy są determinantami konsekwencji prawnych umów. Aby przepis bezwzględnie obowiązujący miał zastosowanie do umowy nie musi nastąpić jakikolwiek akt jego wprowadzenia do kontraktu przez strony.
W myśl art. 58 § 1 k.c. „czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.”
Należy mieć na uwadze okoliczność, że nieważność czynności prawnych odnosi się do warstwy : a) ustalenia jej treści, b) spełnienia świadczenia pieniężnego. Sąd Najwyższy w wyroku z 6.11.2009 Sygn. akt I CSK 154/09 podniósł co następuje : „czy spełnienie świadczenia pieniężnego w wykonaniu zobowiązania wzajemnego jest czynnością prawną (…). należy odwołać się do niemal powszechnie przyjmowanej w literaturze i orzecznictwie definicji czynności prawnej jako zdarzenia (stanu) faktycznego, w skład którego wchodzi przynajmniej jedno oświadczenie woli zmierzające do ustanowienia, zmiany lub zniesienia stosunku prawnego. Czynnością prawną jest więc świadome i celowe zachowanie określonej osoby zmierzające do osiągnięcia wskazanych wyżej skutków cywilnoprawnych. Jak słusznie stwierdził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu (…) uchwały z dnia 3 kwietnia 1992 r. I PZP 19/92, o spełnieniu świadczenia można mówić dopiero wtedy, gdy zostanie ono zaoferowane przez dłużnika i przyjęte przez wierzyciela. Niezależnie od tego w jakiej formie następuje spełnienie świadczenia pieniężnego: przelewu na konto wierzyciela czy wręczenia określonej sumy pieniężnej, ze strony dłużnika ma ono na celu wykonanie zobowiązania i zwolnienie się z długu. Wierzyciel, przyjmując świadczenie na zaspokojenie określonej wierzytelności, powoduje, że wierzytelność ta gaśnie. Działania obu stron są zatem celowe- nakierowane na wykonanie zobowiązania i zniesienie łączącego je stosunku prawnego. Zawierają więc oświadczenia woli, które mogą być wyrażone przez każde zachowanie ujawniające wolę w sposób dostateczny (art. 60 k.c.). Z tych przyczyn spełnienie świadczenia pieniężnego w wykonaniu zobowiązania należy uznać za czynność prawną.”
Pomiędzy ustawą o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami a ustawami okołobudżetowymi zachodzi relacja lex generalis – lex specialis.
W wypowiedzi publicystycznej J. Jerzmanowski, W tym roku bez podwyżek w spółkach komunalnych? Czy członkowie zarządów i rad nadzorczych spółek komunalnych mają szanse na podwyżki w tym roku? Obowiązujące regulacje prawne to wykluczają, ale czy we wszystkich przypadkach? Przegląd Komunalny 3/2018 wyraził pogląd sprowadzający się do twierdzenia, że ustawa okołobudżetowa poprzez odwołanie do wskaźników za rok 2016 jedynie nie dopuszcza przekroczenia iloczynu maksymalnej ilości stawek wymiaru i wskaźnika za rok 2016.