Otwarcie restrukturyzacji a dopuszczalność wszczynania przez wierzyciela postępowań rozpoznawczych przeciwko dłużnikowi rzeczowemu. Za dopuszczalnością pozwalnia dłużnika rzeczowego, celem możliwości zaspokojenia z przedmiotu zabezpieczenia, w czasie trwania postępowania restrukturyzacyjnego dłużnika osobistego przemawiają następujące argumenty.
- Żaden przepis prawa restrukturyzacyjnego nie zakazuje wszczynania postępowań sądowych o zapłatę przeciwko dłużnikowi rzeczowemu po zainicjowaniu przez dłużnika osobistego postępowania restrukturyzacyjnego. Wierzyciel korzysta zatem z zasad ogólnych w zakresie dochodzenia roszczeń (etap postępowania rozpoznawczego).
- Ustawowe, czasowe immunitety egzekucyjne w związku postępowaniem restrukturyzacyjnym dłużnika osobistego dotyczą tylko samego dłużnika, a nie osób trzecich.
- Zgodnie z art. 167 ust. 1 p.r. układ nie narusza praw wierzyciela wynikających z hipoteki, jeżeli były one ustanowione na mieniu osoby trzeciej. Wnioskując a fortiori z tego przepisu: jeżeli w efekcie przeprowadzenia skutecznego postępowania zawarty układ nie wpływa na roszczenia wobec dłużnika rzeczowego, to tym bardziej otwarcie postępowania (wyznaczenie dnia układowego) nie wpływa na roszczenia wobec dłużnika rzeczowego.
Nie ma zatem żadnych ograniczeń w wytoczeniu przez wierzyciela powództwa o zapłatę przeciwko dłużnikowi rzeczowemu, po ustaleniu przez dłużnika osobistego dnia układowego w ramach postępowania o zatwierdzenie układu. Na zasadach ogólnych procedury cywilnej wierzyciel może żądać od dłużnika rzeczowego zwrotu kosztów procesu.
Dopuszczalność postępowania klauzulowego. Przepisy nie regulują w sposób bezpośredni problematyki wpływu otwarcia restrukturyzacji dłużnika na postępowanie klauzulowe. Regulacja normatywna poświęcona została jedynie postępowaniu rozpoznawczemu i egzekucyjnemu. Niewątpliwym jest jednak, że postępowanie klauzulowe ma charakter pomocniczy do postępowania egzekucyjnego, w tym znaczeniu, że poprzedza to postępowanie, a nadanie klauzuli warunkuje wszczęcie postępowania wykonawczego. Postawić można zatem pytanie, czy dopuszczalne jest nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, jeżeli nie jest możliwie wszczęcie przeciwko dłużnikowi egzekucji. W poprzednim stanie prawnym w orzecznictwie w sposób wyraźny akcentowane było stanowisko, że ogłoszenie upadłości dłużnika nie ma wpływu na postępowanie klauzulowe. Sąd Apelacyjny w Łodzi w postanowieniu z dnia 7 marca 1993 r., przyjął że ogłoszenie upadłości dłużnika nie ma wpływu na postępowanie klauzulowe ze względu na jego ograniczony charakter, w którym wierzyciel ani nie dochodzi ani też nie realizuje przysługującej mu wierzytelności. Z kolei Sąd Apelacyjny w Poznaniu w postanowieniu z 22 lutego 2013r. stwierdził, że chociaż formalnie postępowanie klauzulowe należy do postępowania egzekucyjnego, to jednak nie jest postępowaniem egzekucyjnym sensu stricto. Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności nie stanowi bowiem wszczęcia egzekucji – wierzyciel dopiero na podstawie tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w tą klauzulę może wszcząć egzekucję. Postępowanie w sprawie nadania klauzuli wykonalności jako prowadzone wyłącznie w celu stworzenia podstawy przyszłego postępowania (tytułu wykonawczego) nie jest zatem ani częścią postępowania rozpoznawczego ani też częścią postępowania egzekucyjnego. Jest szczególnym postępowaniem o ściśle określonym przez jego przepisy zakresie kognicji” postępowanie w sprawie nadania klauzuli wykonalności prowadzone jest wyłącznie „w celu stworzenia podstawy przyszłego postępowania (tytułu wykonawczego) W postępowaniu klauzulowym ze względu na ograniczony zakres kognicji sądu – określony wskazanymi powyżej przepisami nie jest możliwym zweryfikowanie prawidłowości wystawienia notarialnego tytułu egzekucyjnego na gruncie prawa materialnego. Badanie notarialnego tytułu egzekucyjnego pod kątem istnienia wierzytelności nim objętej i jej wymagalności ma charakter formalny, ograniczający się do dokonania oceny, czy wierzytelność, na którą tenże dokument wynika z czynności dokonanej przez dłużnika bezpośrednio z bankiem, a nadto, czy w tytule egzekucyjnym istnieje wzmianka o jej wymagalności. Co wydaje się być oczywiste i nie wymaga szerszego uzasadniania postanowienie nadające klauzulę tytułowi egzekucyjnemu nie przesądza o istnieniu wierzytelności z niego wynikającej, a nadto orzeczenie takie nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej w rozumieniu art. 366 k.p.c. Nadanie klauzuli wykonalności wywołuje tylko jeden skutek – możliwość prowadzenia na jego podstawie postępowania egzekucyjnego. Zatem w ramach postępowania klauzulowego nie podlega badaniu kwestia merytoryczna – istnienia wierzytelności określonej w tytule egzekucyjnym na gruncie prawa materialnego. Dłużnik, kwestie merytorycznej zasadności istnienia wierzytelności wynikającej z tytułu egzekucyjnego może kontestować np. w postępowaniu cywilnym wywołanym powództwem opozycyjnym – w oparciu o treść art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.
Blog