Umowę o podróż można odkreślić jako zobowiązanie biura podróży (organizatora turystyki), w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, do spełnienia świadczenia niepieniężnego, na rzecz podróżnego (klienta), polegającego na realizacji określonego programu turystycznego, w zamian za zapłatę wynagrodzenia (ceny). Powyższa formuła obejmuje essentialia negotii umowy o podróż.[1] Jednocześnie jest to definicja umowy o podróż sensu stricte. Dopuszczalne jest szersze określenie umowy o podróż, jako zobowiązanie jakiegokolwiek organizatora podróży, bez względu na to czy jest on biurem podróży w rozumieniu przepisów ustawy o usługach turystycznych i bez względu na to, czy umowa o podróż została zawarta „w zakresie przedsiębiorstwa” organizatora podróży.[2]

W konwencji brukselskiej z 23 kwietnia 1970 r. przez umowę o zorganizowane podróży rozumie się umowę, na mocy której jedna strona zobowiązuje się w swoim imieniu dostarczyć drugiej, za łączną cenę, pakiet świadczeń związanych z transportem, zakwaterowania niezwiązanego z transportem lub innych usług (art. 1 ust. 2 konwencji).[3

W projekcie regulacji umowy o podróż w Kodeksie cywilnym (projektowany art. 646¹ § 1 k.c.) wskazano, że „przez umowę o podróż organizator podróży zobowiązuje się w zakresie prowadzonego przedsiębiorstwa do wykonania na rzecz podróżnego całości usług określonych programem podróży, a podróżny zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia.”[4] Jednocześnie w projektowanym art. 646¹ § 2 doprecyzowano, iż „umowa podróży obejmuje: uzgodnione wcześniej, zgodnie z programem, świadczenie co najmniej dwóch usług w zakresie transportu, usług hotelarskich, innych świadczeń związanych z podróżą i stanowiących znaczącą część jej programu; usługę trwającą ponad dobę albo przewidującą nocleg; sprzedawaną lub oferowaną za łącznym wynagrodzeniem, niezależnie od tego, czy wystawiono na nią jeden, czy kilka rachunków na poszczególne jej składniki.”[5]

Do cech charakterystycznych umowy o podróż należy „pakietowy charakter świadczeń”. Umowa o podróż ma charakter umowy dwustronnej a nie wielostronnej, pomimo że faktycznymi dawcami świadczeń dla klienta biura podróży może być szereg osób trzecich. Koncepcję jednolitej umowy o podróż jako „pakietu świadczeń” należy przeciwstawić koncepcji wiązki umów o pojedyncze świadczenie w ramach której podróżny (klient biura podróży) byłby stroną wielu umów z dawcami świadczeń turystycznych (przewozu, noclegu, itp.).[6] W literaturze przedmiotu przyjmuje się, że koncepcja umowy o podróż jako pakietu świadczeń odpowiada ekonomicznej naturze usługi turystycznej.[7]

W piśmiennictwie trafnie przyjmuje się, że cechy charakterystyczne umowy o podróż można sprowadzić do czterech tez.[8] Po pierwsze, charakterystyczny jest układ podmiotowy tego typu stosunku prawnego. Po drugie, w ramach umowy o podróż świadczenie biura podróży ma charakter kompleksowy. Po trzecie, świadczenie pieniężne spełniane przez klienta ma charakter ryczałtowy. Po czwarte, biuro podróży ma obowiązek zapewnienia opieki nad uczestnikami imprezy turystycznej.

Teoretycznie umowa o podróż może być umową „jednostkową” („indywidualną”) zawieraną przez organizatora podróży tylko z jedną osobą, której treść nie jest powtarzana w stosunkach kontraktowych z innymi osobami. Niemniej w praktyce najczęściej umowa o podróż, i to na takich samych warunkach, zawierana jest przez organizatora podróży z większą grupą osób. Umowa o podróż ma wówczas masowy, powtarzalny charakter.

Wreszcie pamiętać należy, że umowa o podróż może mieć bardzo różne tło. Umowa o podróż może realizować cele turystyki wypoczynkowej, biznesowej, kulturowej, pielgrzymkowej (czy szerzej: związanej z celami religijnymi), zdrowotnej. W praktyce mają miejsce także sytuacje patologiczne, związane w szczególności z tzw. turystyką seksualną.[9] Z uwagi na cechy specyficzne cechy odbiorców usług turystycznych wyróżnia się turystykę indywidualną, rodzinną, młodzieżową, studencką oraz dla osób starszych i niepełnosprawnych.

Blog