Odrębny reżim prawny – funkcjonujący obok Kodeksu cywilnego i ustaw szczególnych o papierach wartościowych wiąże się z tzw. skarbowymi papierami wartościowymi. Kształtowany jest on przez ustawę o finansach publicznych i akty wykonawcze do tej ustawy. Państwowe papiery wartościowe mogą opiewać wyłącznie na wierzytelności.[1] Zgodnie z art. 95 ust. 1 u.f.p. tzw. skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.[2] Do skarbowych papierów wartościowych należą tzw. bony skarbowe (papiery krótkoterminowe oferowane do sprzedaży w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym według wartości nominalnej po upływie okresu, na jaki został wyemitowany - art. 99 u.f.p.), obligacja skarbowe (papiery wartościowe oferowane do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowanym w postaci dyskonta lub odsetek – art. 100 ust. 1 u.f.p.), skarbowe papiery oszczędnościowe (oferowane do sprzedaży osobom fizycznym, stowarzyszeniom, innym organizacjom społecznym i zawodowym oraz fundacjom wpisanym do rejestru sądowego, a w przypadku nierezydentów - również wpisanym do innego rejestru urzędowego, o ile warunki emitowania tak stanowią – art. 101 ust. 1 u.f.p.). W literaturze przedmiotu przyjęto, że nie należy wykluczać stosowania Kodeksu cywilnego per analogiam do publicznych papierów wartościowych.[3] Zob. jednak art. 3 pkt 1 u.oblig. zgodnie z którym ustawy o obligacjach nie stosuje się do obligacji emitowanych przez Skarb Państwa. Obok papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa istnieją papiery wartościowe emitowane przez Narodowy Bank Polski, który jest odrębną od Skarbu Państwa osobą prawną.[4] Do papierów wartościowych emitowanych przez NBP należą: obligacje (zgodnie z art. 3 pkt 2 u. o oblig. przepisy tej ustawy nie mają zastosowania do obligacji emitowanych przez NBP), bony pieniężne i bony wartościowe.[5] Wreszcie wskazać należy na papiery wartościowe, które posiadają status równoważny do państwowych papierów wartościowych, których emisja może być następstwem zawartych umów międzynarodowych.[6]

 

 

 

[1] M. Dyl, w: System prawa prywatnego, Prawo papierów wartościowych, t. 19, pod red. A. Szumańskiego, Warszawa 2006, s. 728

[2] Zob. np. P. Wajda, Detaliczne obligacje skarbowe - istota, emisja, obrót, PPP 2010, nr 3, s. 56 i n.

[3] M. Bączyk, w: M. Bączyk, M. Koziński, M. Michalski, W. Pyzioł, A. Szumański, I. Weiss, Papiery…, s. 35

[4] M. Dyl, w: System prawa prywatnego…, t. 19, s. 728

[5] M. Dyl, w: System prawa prywatnego…, t. 19, s. 738 i n.

[6] M. Dyl, w: System prawa prywatnego…, t. 19, s. 742

Blog

17 stycznia 2019
Skarbowe papiery wartościowe.