Zgodnie z art. 2 p.r. restrukturyzację dłużnika przeprowadza się w następujących, czterech postępowaniach restrukturyzacyjnych: (1) w postępowaniu o zatwierdzenie układu, (2) w przyspieszonym postępowaniu układowym, (3) w postępowaniu układowym, (4) w postępowaniu sanacyjnym. Postępowanie o zatwierdzenie układu umożliwia zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu. Przyspieszone postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie. Postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności. Postępowanie sanacyjne umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności.

Przesłanki przedmiotowe (podstawy) otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego można scharakteryzować w następujący sposób.

Po pierwsze, przesłanka pozytywną jest: (a) niewypłacalność albo (b) zagrożenie niewypłacalnością dłużnika (art. 6 p.r.). Z teoretycznego punktu widzenia niewypłacalność i zagrożenie niewypłacalnością to pojęcia rozłączne.

Po drugie, przesłanka negatywna uniwersalna (powszechna) dla otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego została sformułowana w art. 8 ust. 1 p.r.. Zgodnie z tym przepisem sąd restrukturyzacyjny odmawia otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, jeżeli skutkiem tego postępowania byłoby pokrzywdzenie wierzycieli – innymi słowy jeżeli z punktu widzenia większości wierzycieli korzystniejsze byłoby np. ogłoszenie upadłości dłużnika, w szczególności w związku ze złożeniem konkurencyjnego wniosku o ogłoszenie upadłości. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 9a p.u. nie można ogłosić upadłości dłużnika w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia. Z przepisem art. 8 ust. 1 p.r. skorelowany jest art. 325 ust. 1 pkt 1 p.r. zgodnie z którym, sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli prowadzenie postępowania zmierzałoby do pokrzywdzenia wierzycieli.

Ustawodawca utrzymał w zreformowanym Prawie upadłościowym istnienie dwóch podstaw niewypłacalności dłużnika, które można określić jako „utrata płynności” i „nadmierne zadłużenie”, przy czym w istotny sposób zmodyfikował ich treść względem dotychczasowego stanu prawnego. Obie podstawy niewypłacalności są względem siebie niezależne.

Zgodnie z art. 6 ust. 3 p.r. przez dłużnika zagrożonego niewypłacalnością należy rozumieć dłużnika, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.

Można przyjąć, że dłużnik jest zagrożony niewypłacalnością, jeżeli pomimo wykonywania swoich zobowiązań i posiadania zdolności do ich wykonywania, według rozsądnej i obiektywnej oceny jego sytuacji ekonomicznej należy przewidywać, że w niedługim czasie stanie się niewypłacalny. Dłużnik może przewidywać swoją niewypłacalność w związku z brakiem możliwości wykonania zobowiązań pieniężnych jak i niepieniężnych, które może skutkować naliczeniem kar umownych czy powstaniem roszczeń odszkodowawczych.

Oprócz przesłanek przedmiotowych (podstaw) otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego ustawodawca określił (wobec wielości możliwych postępowań restrukturyzacyjnych) przesłanki przedmiotowe prowadzenia określonego typu postępowania restrukturyzacyjnego.

Wybór rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego należy, w granicach ustawowych, do dłużnika (por. art. 7 ust. 1).

Postępowanie o zatwierdzenie układu umożliwia zawarcie układu w wyniku samodzielnego zbierania głosów wierzycieli przez dłużnika bez udziału sądu (art. 3 ust. 2 pkt 1 p.r.).

Postępowanie o zatwierdzenie układu może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem (art. 3 ust. 2 pkt 2 p.r.). Jest to przesłanka pozytywna dopuszczalności postępowania w przedmiocie zatwierdzenia układu. Jest ona tożsama z przesłanką prowadzenia przyspieszonego postępowania układowego (zob. art. 3 ust. 3 pkt 2 p.r.).

Zgodnie z art. 65 ust. 4 p.r. za wierzycieli, którym przysługują wierzytelności bezsporne, uważa się wierzycieli, którzy zostali wskazani przez dłużnika w spisie wierzycieli załączonym do wniosku restrukturyzacyjnego lub których wierzytelności stwierdzone są tytułami egzekucyjnymi lub którzy zostali ujęci w spisie wierzytelności. Z kolei w myśl art. 65 ust. 5 p.r. wierzytelnościami spornymi są wierzytelności, które zostały skonkretyzowane co do zakresu świadczenia dłużnika i podstawy faktycznej oraz co do których dłużnik został wezwany do spełnienia świadczenia, w szczególności wierzytelności, co do których zawezwano dłużnika do próby ugodowej, wytoczono powództwo przeciwko dłużnikowi albo podniesiono zarzut potrącenia w sprawie wszczętej przez dłużnika albo co do których toczy się postępowanie przed sądem polubownym.

Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na treść art. 218 ust. 1 p.r. zgodnie z którym nadzorca układu informuje dłużnika na piśmie o niemożności zawarcia układu w trybie przewidzianym w niniejszym dziale niezwłocznie po stwierdzeniu, że suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem

Przyspieszone postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu spisu wierzytelności w uproszczonym trybie (art. 3 ust. 3 pkt 1 p.r.).

Przyspieszone postępowanie układowe – podobnie jak postępowanie o zatwierdzenie układu – może być prowadzone, jeżeli suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem (art. 3 ust. 3 pkt 2 p.r.).

Zgodnie z art. 326 ust. 1 p.r. sąd umarza przyspieszone postępowanie układowe w przypadku stwierdzenia, że suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem, z uwzględnieniem art. 165 ust. 3 i 4.

Postępowanie układowe umożliwia dłużnikowi zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności (art. 3 ust. 4 pkt 1 p.r.).

Po pierwsze, postępowanie układowe może być prowadzone, w przypadku gdy suma wierzytelności spornych uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem (art. 3 ust. 4 pkt 2 p.r.). W takim wypadku w stosunku do dłużnika nie może prowadzić przyspieszonego postępowania układowego (ani postępowania o zatwierdzenie układu).

Po drugie, sąd restrukturyzacyjny odmówi otwarcia postępowania układowego gdy nie została uprawdopodobniona zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu (art. 8 ust. 2 p.r.). Przy czym sąd restrukturyzacyjny umarza otwarte postępowanie układowe jeżeli dłużnik utracił zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu oraz zobowiązań, które nie mogą zostać objęte układem. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do zaspokajania zobowiązań, jeżeli opóźnienie w ich wykonywaniu przekracza trzydzieści dni (art. 326 ust. 2 p.r.).

Postępowanie sanacyjne umożliwia dłużnikowi przeprowadzenie działań sanacyjnych oraz zawarcie układu po sporządzeniu i zatwierdzeniu spisu wierzytelności (art. 3 ust. 5 p.r.).

Brak jest szczególnych przesłanek pozytywnych dla wszczęcia tego typu postępowania. Postępowanie sanacyjne może zostać otwarte w wyniku „pierwotnego” wniosku restrukturyzacyjnego albo w wyniku uproszczonego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego składanego po fiasku poprzedniego postępowania restrukturyzacyjnego. Niemniej sąd restrukturyzacyjny odmówi otwarcia postępowania sanacyjnego gdy nie została uprawdopodobniona zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu (art. 8 ust. 2 p.r.). Z regulacją art. 8 ust. 2 p.r. należy powiązać przepisy art. 326 ust. 2 i 3 p.r. Zgodnie z tymi ostatnimi przepisami sąd umarza postępowanie sanacyjne, jeżeli dłużnik utracił zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po jego otwarciu oraz zobowiązań, które nie mogą zostać objęte układem. Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do zaspokajania zobowiązań, jeżeli opóźnienie w ich wykonywaniu przekracza trzydzieści dni. Ponadto sąd umarza postępowanie sanacyjne, jeżeli brak jest realnych możliwości przywrócenia dłużnikowi zdolności do wykonywania zobowiązań.

Osobne zagadnienie stanowi otwarcie postępowania sanacyjnego w wyniku tzw. uproszczonego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego. Zgodnie z art. 328 ust. 1 p.r. jeżeli podstawą umorzenia przyspieszonego postępowania układowego albo postępowania układowego jest

1. wniosek dłużnika o umorzenie postępowania ze zgodą na umorzenie postępowania rady wierzycieli ( art. 325 ust. 1 pkt 2 p.r.).
2. nieprzyjęcie układu przez wierzycieli ( art. 325 ust. 1 pkt 2 p.r.).
3. niezłożenie przez dłużnika zmienionych propozycji układowych w terminie ustawowym jeżeli propozycje układowe przewidują, że dłużnikowi ma zostać udzielona pomoc publiczna, a organ, który ma udzielić pomocy, zawiadomi o tym sędziego-komisarza i przedstawi opinię (art. 204 ust. 2 p.r.).

Blog