Prosta spółka akcyjna od 1 lipca 2021 r. do teraz nie odniosła spektakularnego statystycznego sukcesu.

Prosta spółka akcyjna, na długo przed swoim debiutem w praktyce, napotkała na szereg uwag krytycznych. Poddawano w wątpliwość sam sens wprowadzenia nowego typu spółki dla realizacji tych założeń, które stały u podstaw jej utworzenia (łatwy do założenia i łatwy do likwidacji wehikuł prawny dla potrzeb dynamicznie rozwijającego się biznesu, tzw. start-upów). Uważano, że lepszym pomysłem jest odpowiednia adaptacja już istniejących spółek. Niemniej spółka akcyjna jest wysoce sformalizowana. Jak również podlega regulacji prawa Unii Europejskiej. Zatem jej zasadnicze uproszczenie nie wchodziło w grę. Z kolei konstrukcja spółki z o.o. jest -jak na obecne warunki – nieco przestarzała, a zatem zbyt rewolucyjna regulacja na takim fundamencie też mogłaby nie być możliwa. Ponadto tradycyjna formuła spółki z o.o. też ma swoje zalety.

Szczególna krytyka dotknęła konstrukcję PSA w zakresie wymogów co do zebrania minimalnego kapitału. Mit założycielski spółki kapitałowej o funkcji gwarancyjnej kapitału zakładowego został już jednak dawno obalony. Minimalny kapitał zakładowy dla spółki z o.o. nie spełnia jakichkolwiek kryteriów ochronnych dla wierzycieli. Poza tym spółki z symboliczną wysokością kapitału zakładowego istnieją w innych państwach europejskich. Rodzi to jakieś ryzyko wybierania korzystniejszych jurysdykcji, z pominięciem polskiej. Ważniejsze jest jednak aby oferta legislacyjna polskiego ustawodawcy była odpowiednio elastyczna dla przedsiębiorców. Należy pamiętać, że funkcjonowanie spółki bezmajątkowej przez okres dłuższy niż dwa lata ograniczają inne przepisy. Chodzi mi o art. 11 ust. 2 Prawa upadłościowego, który wprowadza przesłankę tzw. nadmiernego zadłużenia jako samodzielną podstawę upadłości. Ponadto wysoki kapitał zakładowy i odpowiedni do tego wkład to także koszty podatkowe już na samym starcie działalności gospodarczej.

PSA burzy pewne schematy tradycyjnie przyjmowane co do spółek kapitałowych dlatego z pozoru może nie okazać się „prostą”, w szczególności dla osób przyzwyczajonych dla tradycyjnych form spółek. Niemniej przepisy o PSA nie są przesadnie skomplikowane.

Oczywistą zaletą PSA jest jej elastyczna struktura wewnętrzna, która może być bardzo plastycznie ukształtowana. Daje ona bardzo szerokie możliwości wybrania odpowiedniego modelu regulacji, np. z silnym uprzywilejowaniem jej założycieli. Pozostawienie szerokiego marginesu dla autonomii woli niewątpliwie należy do atutów regulacji.

Blog