Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 30 stycznia 2015 r. III CZP 34/14 orzekał w składzie 7 sędziów w sprawie odpowiedzi na pytanie, „czy możliwy jest wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, w rubryce Prokurenci, jednego, prokurenta z jednoczesnym zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu spółki?”

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2015 r. w sprawie j.w. jest następująca: „Niedopuszczalny jest wpis do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym jednego prokurenta z zastrzeżeniem, że może on działać tylko łącznie z członkiem zarządu.”

Sąd Najwyższy wcześniej wypowiedział się na temat wykładni art. 62 k.h., którego odpowiednikiem jest art. 109 [1] par. 4 k.c. Zarówno w orzeczeniu z dnia 18 lutego 1938 r., CI 170/37 (Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego 1938, Nr 12, poz. 561), jak i w uchwale z dnia 27 kwietnia 2001 r., III CZP 6/01, dopuszczono ustanowienie prokury w ten sposób, że jest ona udzielona jednej osobie, ale prokurent może działać tylko łącznie z członkiem zarządu.

Okoliczność, że w art. 109 [4] k.c. nie wspomina się, iż przedsiębiorca udziela prokury prokurentowi nie upoważnia do przyjęcia, że drugą osobą w prokurze łącznej może być inna osoba niż prokurent. Gdyby wolą ustawodawcy było, aby drugą osobą w prokurze łącznej mogła być osoba, która nie jest prokurentem, wymagałoby to wyraźnego postanowienia ustawy.

W doktrynie przeważa zdecydowanie stanowisko o braku podstaw dla ustanowienia takiej prokury. Sąd Najwyższy dopuścił wprawdzie we wspomnianej uchwale taką możliwość, ale uznał, że jest to prokura łączna niewłaściwa, dla której podstawą mogą być przepisy o prokurze stosowane tylko w drodze analogii.

Możliwość dopuszczenia prokury łącznej mieszanej, czyli takiej w której oświadczenie woli za spółkę składa jeden prokurent i jeden członek zarządu może – według opinii Sądu Najwyższego – wynikać tylko z umowy spółki lub z statutu.

Blog