Istota restrukturyzacji poprzez postępowanie sanacyjne może polegać na spieniężeniu majątku dłużnika ze skutkiem egzekucyjnym poprzez:

1. zbycie składników majątkowych w drodze przetargu na rzecz dowolnego oferenta,
2. układ likwidacyjny przewidujący zaspokojenie wierzycieli ze środków zgromadzonych ze spieniężenia składników majątkowych.

Z postępowaniem sanacyjnym wiążą się jednak pewne czynniki ryzyka:

• ryzyko oddalenia wniosku o otwarcie postępowania;
• ryzyko niepowołania zarządcy, który będzie realizował założony przez wnioskodawcę plan restrukturyzacji;
• ryzyko braku akceptacji dla założonego przez wnioskodawcę planu restrukturyzacji ze strony sędziego-komisarza;

Atuty postępowania sanacyjnego są następujące:

• eliminacja ryzyka dla członka zarządu w związku z bezskutecznością egzekucji z majątku spółki
• zoptymalizowanie działań w ramach jednego postępowania
• możliwość obniżenia kosztów zbywania majątku względem czynności egzekucyjnych

Co do zasady, wyboru zarządcy w postępowaniu sanacyjnym dokonuje sąd restrukturyzacyjny. Osoba zarządcy jest kluczowa w postępowaniu sanacyjnym albowiem:

- zarządca zarządza majątkiem dłużnika – art. 291 ust. 1 p.r.

- zarządca składa sędziemu – komisarzowi (w porozumieniu z dłużnikiem) tzw. plan restrukturyzacyjny (art. 313 ust. 1 p.r.), stanowiący podstawę restrukturyzacji dłużnika. Przy czym, jeżeli zarządca nie porozumie się z dłużnikiem co do treści planu, składa plan, dołączając zastrzeżenia dłużnika i uzasadnienie przyczyn, dla których tych zastrzeżeń nie uwzględnił.

- zarządca realizuje plan sanacyjny (art. 52 ust. 1 p.r.)

- zarządca zbywa składniki majątkowe ze skutkiem egzekucyjnym, za zgodą sędziego-komisarza (art. 323 ust. 1 p.r.)

- zarządca wydałby z masy sanacyjnej przedmiot zastawu rejestrowego – rzeczy ruchome

W oparciu o art. 51 ust. 2 p.r. za zgodą wierzyciela wierzycieli mających łącznie więcej niż 30% sumy wierzytelności, z wyłączeniem wierzycieli, o których mowa w art. 80 ust. 3 p.r. oraz art. 116 p.r., sąd, w postanowieniu o otwarciu postępowania sanacyjnego, powołuje do pełnienia funkcji zarządcy osobę spełniającą wymogi, o których mowa w art. 24 p.r. (m.in. posiadanie licencji doradcy restrukturyzacyjnego), wskazaną przez wnioskodawcę. W przepisie jest mowa o dłużniku jako o wnioskodawcy. Dłużnik ma bowiem– za wyjątkiem postępowania sanacyjnego (art. 283 ust. 2 p.r.) - monopol na składanie wniosków restrukturyzacyjnych, w których może zostać ustanowiony zarządca. Niemniej należy bronić poglądu, że jeżeli wierzyciel składa wniosek restrukturyzacyjny to również może wskazać kandydata na zarządcę. Przy czym należy uznać, że w takim przypadku wierzyciel – w oparciu o ogólną zasadę dowodową z art. 6 k.c. - powinien wykazać, że spełnione zostały przesłanki reprezentacji przynajmniej 30% wierzytelności. Wierzyciel będący wnioskodawcą wniosku sanacyjnego – z mocy art. 284 ust. 4 zd. 1 p.r. – nie przedkłada do wniosku ani wykazu wierzycieli (art. 284 ust. 1 pkt 5 p.r.), ani sumy wierzytelności (art. 284 ust. 1 pkt 6 p.r.) ani wykazu wierzytelności spornych (art. 284 ust. 1 pkt 7 p.r.). Co prawda w oparciu o art. 284 ust. 4 zd. 3 sąd restrukturyzacyjny może zobowiązać do przedstawienia określonych danych ale dłużnik może w danym przypadku nie wykonać takiego zobowiązania.

Zgodnie z art. 116 ust. 2 p.r. przy obliczaniu reprezentacji 30% głosów nie bierze się pod uwagę wierzyciela będącego spółką powiązaną z dłużnikiem oraz osoby upoważnione do jej reprezentacji, a także wierzyciela będącego spółką i osoby uprawnione do jej reprezentowania, jeżeli ta spółka jest spółką dominującą albo zależną w stosunku do dłużnika.

Zgodnie z art. 116 ust. 2 p.r. przy obliczaniu reprezentacji 30% głosów nie bierze się pod uwagę wierzyciela będącego spółką kapitałową, której spółka dominująca jest również spółką dominującą dla dłużnika, oraz osoby uprawnione do jej reprezentowania.

Sąd restrukturyzacyjny może odmówić powołania wskazanej osoby, jeżeli zachodzą uzasadnione przyczyny, w szczególności jeżeli jest oczywiste, że wskazana osoba nie daje rękojmi należytego wykonywania obowiązków.

Wstępny plan restrukturyzacyjny jest załącznikiem do wniosku restrukturyzacyjnego. Zgodnie z art. 284 ust. 1 pkt 3 p.r. do wniosku dołącza się wstępny plan restrukturyzacyjny wraz z uzasadnieniem wskazującym, że jego wdrożenie przywróci dłużnikowi zdolność do wykonywania zobowiązań. Wstępny plan restrukturyzacyjny nie jest obowiązkowym załącznikiem przy wniosku składanym przez wierzyciela (art. 281 ust. 4 p.r.).

Wstępny plan restrukturyzacyjny – zgodnie z art. 9 p.r. – zawiera co najmniej:

1) analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;

2) wstępny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów;

3) wstępny harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych.

Wstępny plan restrukturyzacyjny jest obligatoryjnie składany przez wnioskodawcę – dłużnika, może być złożony także przez wnioskodawcę – wierzyciela.

W postępowaniu sanacyjnym sporządzenie i realizacja planu sanacyjnego należy do zarządcy (art. 52 ust. 1 p.r.). Plan restrukturyzacyjny składany jest przez zarządcę w porozumieniu z dłużnikiem (art. 313 ust. 1 p.r). Wierzyciel nie ma tytułu do uzgadniania treści planu restrukturyzacyjnego.

Przesłanką merytoryczną wszczęcia postępowania sanacyjnego jest:

1. Niewypłacalność (art. 11 p.u. w zw. z art. 6 ust. 2 p.r.) lub zagrożenie niewypłacalnością (art. 6 ust.3 p.r.).
2. Brak pokrzywdzenia wierzycieli (art. 8 ust. 1 p.r.). Postępowanie restrukturyzacyjne nie powinno być ucieczką przed upadłością. W przepisie art. 8 ust. 1 p.r. chodzi o dobro ogółu wierzycieli.
3. Uprawdopodobnienie zdolności dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania i zobowiązań powstałych po otwarciu postępowania (art. 8 ust. 2 p.r.).

W ramach wniosku restrukturyzacyjnego może zostać złożony wniosek o zabezpieczenie poprzez zawieszenie prowadzonych postępowań egzekucyjnych w trybie art. 286 ust. 2 p.u.

Rada wierzycieli posiada istotne znaczenie w postępowaniu sanacyjnym. Sędzia – komisarz wydaje postanowienie o zatwierdzeniu planu restrukturyzacyjnego po uzyskaniu opinii rady wierzycieli (art. 315 ust. 1 p.r.).

Rada wierzycieli powoływana jest z mocy art. 121 p.r. urzędu albo na wniosek ustanawia radę wierzycieli na wniosek dłużnika, co najmniej trzech wierzycieli lub wierzyciela albo wierzycieli mających łącznie co najmniej piątą część sumy wierzytelności, z wyłączeniem wierzycieli określonych w art. 80 ust. 3, art. 109 ust. 1 i art. 116 p.r.

Co do zasady zarząd majątkiem dłużnika pełni zarządca. Należy pamiętać o przepisie o charakterze szczególnym, tzn. art. 133 ust. 1 pr. Zgodnie z tą normą prawną na skutek uchwały rady wierzycieli podjętej w pełnym składzie, za którą głosowało co najmniej 4 członków, sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu. W takim przypadku zarządca nadal pełni swoją funkcję. Ponadto, zgodnie z art. 288 ust. 3 p.r., jeżeli skuteczne przeprowadzenie postępowania sanacyjnego wymaga osobistego udziału dłużnika lub jego reprezentantów, a jednocześnie dają oni gwarancję należytego sprawowania zarządu, sąd może zezwolić dłużnikowi na wykonywanie zarządu nad całością lub częścią przedsiębiorstwa w zakresie nieprzekraczającym zakresu zwykłego zarządu. Sąd cofa zezwolenie w przypadku zaistnienia przesłanek, o których mowa w art. 239 ust. 1 p.r.

Zbycie składników majątkowych w ramach postępowania sanacyjnego wymaga uwzględnienia tej okoliczności w planie restrukturyzacyjnym Zgodnie z art. 323 ust. 1 zd. 1 p.r. składniki mienia należącego do dłużnika i wchodzącego w skład masy sanacyjnej mogą zostać zbyte przez zarządcę, za zgodą sędziego-komisarza, który określa warunki ich zbycia.

Sprzedaż dokonana przez zarządcę wywołuje takie skutki jak sprzedaż dokonana przez syndyka w postępowaniu upadłościowym, które są uregulowane w art. 313 p.u. (art. 323 ust. 4 p.r.).

Zarządca sporządza odrębny plan podziału sum uzyskanych ze sprzedaży rzeczy, wierzytelności i praw obciążonych hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego (art. 323 ust. 4 p.r.).

Wierzytelności zabezpieczone hipoteką podlegają zaspokojeniu z sumy uzyskanej z likwidacji obciążonego przedmiotu, pomniejszonej o koszty likwidacji tego przedmiotu oraz inne koszty postępowania upadłościowego w wysokości nieprzekraczającej dziesiątej części sumy uzyskanej z likwidacji, nie więcej jednak niż o taką część kosztów postępowania upadłościowego, która wynika ze stosunku wartości obciążonego przedmiotu do wartości całej masy (art. 345 ust. 1 p.u.).

Przed zaspokojeniem wierzytelności zabezpieczonych zaspokaja się przypadające za czas po otwarciu postępowania sanacyjnego renty za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, jak też wynagrodzenia za pracę pracowników wykonujących pracę na nieruchomości, statku lub w lokalu za okres ostatnich trzech miesięcy przed sprzedażą, jednakże tylko do wysokości trzykrotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę (art. 346 ust. 1 p.u.).

Analogicznie sytuacja wygląda w przypadku zbywania rzeczy ruchomych.

Zgodnie z art. 151 ust. 2 p.r. układ nie obejmuje wierzytelności ze stosunku pracy oraz wierzytelności zabezpieczonej na mieniu dłużnika hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym, w części znajdującej pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia, chyba że wierzyciel wyraził zgodę na objęcie jej układem. Zgodę na objęcie wierzytelności układem wyraża się w sposób bezwarunkowy i nieodwołalny, najpóźniej przed przystąpieniem do głosowania nad układem. Zgoda może zostać wyrażona ustnie do protokołu zgromadzenia wierzycieli..

Możliwa jest różna treść układu. Układ może mieć charakter likwidacyjny co do spieniężonych środków pieniężnych znajdujących się w masie sanacyjnej, które w całości posłużą zaspokojeniu wierzycieli ustalonych w oparciu o spis wierzycieli sporządzony przez zarządcę. Układ może mieć też charakter konwersyjny.

Blog