Odpowiedzialność związku za zobowiązania prywatnoprawne
Związek międzygminny, jako osoba prawna, sam ponosi odpowiedzialność cywilnoprawną za swoje zobowiązania. Własna i zarazem wyłączna odpowiedzialność cywilnoprawna osoby prawnej wynika z jej istoty prawnej. Związek ponosi odpowiedzialność za zobowiązania z całości swojego majątku, istniejącego w chwili powstania i wymagalności zobowiązania, a także nabytego później.
W kontekście omawianej problematyki warto odwołać się do przepisu art. 49 ust. 1, zgodnie z którym, z jednej strony, gmina nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych gminnych osób prawnych. Z drugiej strony gminne osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania gminy. Por. np. R. Cybulska, w: Ustawa o samorządzie gminnym, s. 808. W piśmiennictwie A. Agopszowicz, Mienie związków i porozumień komunalnych (artykuł dyskusyjny), ST 1995, nr 6, s. 42 i n. podniósł co następuje: „Stosownie do art. 49 ust. 1 u. o s.t., gmina nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych komunalnych osób prawnych. Reguła ta ma tylko ograniczone zastosowanie do związków komunalnych. Z całą bowiem pewnością ponosi ona tę odpowiedzialność w granicach wniesionego wkładu, a nadto w zakresie, w jakim jest obowiązana do pokrywania strat ponoszonych przez związek.” Niemniej gminy nie odpowiadają za zobowiązania związku. Składniki mienia wniesionego przez gminy do związku stają się majątkiem związku.
W literaturze przedmiotu M. Bednarek, Glosa do uchwały SN z dnia 15 grudnia 1992r., I PZP 56/92, OSP 1993, nr 9, poz. 172 trafnie podniosła, iż „ustawodawca nie akceptuje jakichkolwiek wyjątków od zasady wzajemnej nieodpowiedzialności gminy i komunalnych osób prawnych. Analogia z art. 40 k.c. byłaby dopuszczalna tylko wówczas, gdyby legislator w ogóle nie uregulował zagadnienia odpowiedzialności gminy za zobowiązania innych komunalnych osób prawnych.”
Członkowie związku nie odpowiadają z mocy ustawy za zobowiązania prywatnoprawne związku. Nie wyklucza to jednak dopuszczalności przyjęcia przez członka związku odpowiedzialności za zobowiązania prywatnoprawne związku na mocy szczególnej podstawy prawnej, np. poręczenia cywilnego gminy za zobowiązania związku albo awalu wekslowego gminy na wekslu z wystawienia związku międzygminnego, itp.
W literaturze przedmiotu M. Pyziak-Szafnicka, Odpowiedzialność gmin za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy, KPP 1997, nr 3, s. 449 podnosi że związek ze względu na atrybut osobowości prawnej, musi być więc traktowany jako komunalna osoba prawna. W efekcie pracownicy związku i osoby działające na jego zlecenie nie są funkcjonariuszami gminy, tylko związku. W konsekwencji, za szkody wyrządzone przez te osoby powinien odpowiadać sam związek, z wyłączeniem odpowiedzialności gmin.
Blog