Sąd Restrukturyzacyjny odmówił w postępowaniu o zatwierdzenia układu zawartego pomiędzy Dłużnikiem a większością Wierzycielu (za układem głosowało 95,58% kapitału; wszystkim Wierzycielom – w liczbie 2 na 12 głosujących – głosującym przeciwko układowi propozycje układowe gwarantowały pełną spłatę należności, wraz z odsetkami i kosztami z zachowaniem okresu karencji i w ratach) przyjął, że „układ nie może zostać zatwierdzony z kilku przyczyn, które należy rozpatrywać łącznie we wzajemnym powiązaniu.” W dalszym ciągu uzasadnienia Sąd powołał się na :

1. wątpliwości co do istnienia wystarczającej wielkości głosów do przyjęcia układu /a zatem za podstawę do odmowy zatwierdzenia układu Sąd przyjął okoliczności, które – gdyby się ziściły – stanowiłyby podstawę do umorzenia postępowania, co jest oczywiste albowiem, jeżeli układ nie został przyjęty to decydowanie o jego zatwierdzeniu czy odmowie zatwierdzenia byłoby bezprzedmiotowe/ - pomimo oddania 95,18% głosów „za układem”;
2. argument, że Wierzyciele głosujący przeciwko układowi, o których mowa w art. 217 ust. 3 p.r. , zostaliby zaspokojeni w większym stopniu poprzez upadłość – pomimo, że Dłużnik zaproponował zaspokojenie w ramach układu także wszystkich odsetek, których nie można zaspokoić z masy upadłości;
3. argument, że Wierzyciele mogą uzyskać zaspokojenie poprzez likwidację należącego do Dłużnika zwałowiska i wierzytelności - pomimo, że podczas trwającej od kilku lat egzekucji nie udało się organom egzekucyjnym spieniężyć tych aktywów;
4. argument, że Dłużnik proponował Wierzycielom głosującym przeciwko układowi „przez okres 6,5 roku (…) spłatę jedynie w 30% przy zastosowaniu 18 – miesięcznego okresu karencji” – podczas gdy Dłużnik proponował Wierzycielom głosującym przeciwko układowi pełną spłatę bez jakiejkolwiek redukcji;
5. argument, że Dłużnik nie przedstawił konkretnych źródeł na finansowanie układu – podczas gdy Dłużnik przedstawił, w ramach planu restrukturyzacji, tzw. biznes –plan zakładający eksploatację złoża w oparciu o posiadaną koncesję – co przy umorzeniu postępowań egzekucyjnych pozwala np. na pozyskanie kredytu bankowego;
6. argument, że Dłużnik bez uprzedniej zgody wierzycieli hipotecznych – wobec których nie odpowiada osobiście, jako właściciel nieruchomości, nie może rozpocząć eksploatacji złoża znajdującego się na tej nieruchomości – pomimo wynikającego z prawa własności atrybutu ius fruendi i bez jakiejkolwiek refleksji w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia co do treści przepisów o zakresie obciążenia hipotecznego;
7. argument, że wierzytelności z tytułu sprzedaży, które powstały w roku 2016 musiały być w roku 2019 przedawnione, skoro nie były dochodzone sądownie, a Dłużnik nie wyjaśnił na jakiej podstawie nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia, pomimo, że Dłużnik uznał dług, utrzymywał go w przedkładanych bilansach;
8. argument, że Dłużnik nie przedstawił faktur VAT na okoliczność istnienia zobowiązania, pomimo, iż Dłużnik wyjaśniał, że nie dysponuje taką dokumentacją;
1. argument, że działania Dłużnika są skierowane przeciwko interesom Wierzycieli posiadających tytuły wykonawcze, pomimo, że naturalną istotą prawomocnego zatwierdzenia układu jest umorzenie egzekucji z mocy samego prawa, a same postępowania egzekucyjne prowadzone od lat nie były w jakikolwiek sposób efektywne;
10. argument, że w głosowaniu nad układem nie brał udziału ZUS, pomimo, że nie wniósł ZUS żadnych zastrzeżeń, a jego głos nie miałby znaczenia z punktu widzenia losów układu.

Sąd I instancji sformułował zatem ogólną negatywną ocenę Dłużnika. Tymczasem ustawodawca – poprzez treść art. 165 p.r. - wymaga aby odmowa zatwierdzenia układu była oparta o precyzyjnie skonkretyzowaną podstawę prawną. Ograniczenie prawa podmiotowego Dłużnika – jakim jest prawo do zawarcia układu z Wierzycielami musi opierać się na konkretnej podstawie prawnej.

Do takiego rozstrzygnięcia można sformułować następujące zarzuty:

1. Zarzut naruszenia zasad ogólnych Prawa restrukturyzacyjnego, a w tym art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, poprzez odmowę zatwierdzenia układu, który został poparty przez 10 na 12 wierzycieli, a więc większość wierzycieli per capita uprawnionych do głosowania nad układem, mających łącznie 95,18% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
2. Zarzut naruszenia zasad ogólnych Prawa restrukturyzacyjnego, a w tym art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, poprzez przyjęcie prymatu postępowania upadłościowego jako lepszego z punktu widzenia Wierzycieli głosujących przeciwko układowi, nad postępowaniem restrukturyzacyjnym Dłużnika.
3. Zarzut naruszenia zasad ogólnych Prawa restrukturyzacyjnego, a w tym art. 3 ust. 1 Prawa restrukturyzacyjnego, i art. 165 ust. 1 i 2 Prawa restrukturyzacyjnego poprzez faktyczne przyjęcie, że Dłużnik z uwagi na okoliczności dotyczące jego działalności nie zasługuje na zawarcie układu, a tym samym poprzez wprowadzenie nieznanego ustawie kryterium moralności płatniczej.
4. Zarzut naruszenia art. 165 ust. 1 i 2 Prawa restrukturyzacyjnego poprzez przyjęcie, że w sprawie ziściły się podstawy do odmowy zatwierdzenia układu.
5. Zarzut naruszenia art. 165 ust. 5 i ust. 1 i 2 Prawa restrukturyzacyjnego przez powołanie się przy uzasadnieniu odmowy zatwierdzenia układu na podstawę do umorzenia postępowania o zatwierdzenia układu.
6. Zarzut naruszenia art. 162 ust. 2 w zw. z art. 217 Prawa restrukturyzacyjnego poprzez przyjęcie, że nie głosowano nad układem w jednej grupie.
7. Zarzut naruszenia art. 217 Prawa restrukturyzacyjnego poprzez przyjęcie, że wierzyciele głosujący przeciwko układowi nie zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego.
8. Zarzut naruszenia art. 233 Kodeksu postępowania cywilnego przez przyjęcie, że postępowanie upadłościowe mogłoby doprowadzić do szybkiej i efektywnej likwidacji (spieniężenia) zapasów magazynowych Dłużnika.
9. Zarzut naruszenia art. 233 Kodeksu postępowania cywilnego poprzez istotny błąd w kluczowych ustaleniach faktycznych przez przyjęcie, że Dłużnik proponował Wierzycielom głosującym przeciwko układowi „przez okres 6,5 roku (…) spłatę jedynie w 30% przy zastosowaniu 18 – miesięcznego okresu karencji” – podczas gdy Dłużnik proponował Wierzycielom głosującym przeciwko układowi pełną spłatę.
10. Zarzut naruszenia art. 165 ust. 1 i 2 Prawa restrukturyzacyjnego poprzez przyjęcie, że Sąd ma kompetencję do oceny „realności wykonania planu restrukturyzacyjnego” przy badaniu podstaw do odmowy zatwierdzenia układu.
11. Zarzut naruszenia art. 165 Prawa restrukturyzacyjnego w zw. z art. 140 Kodeksu cywilnego i w zw. z art. 87, 85 ust. 1, 91 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece przez przyjęcie, że prowadzenie działalności wydobywania kopalin przez właściciela nieruchomości na obszarze nieruchomości obciążonej rzeczowo na rzecz wierzycieli wobec których Dłużnik nie odpowiada osobiście jest a) objęte ryzykiem dla projektowanych dochodów, b) prowadzi do pogorszenia sytuacji wierzycieli rzeczowych, którzy nie są uczestnikami postępowania, c) zatwierdzenie układu sankcjonowałoby działanie niezgodne z prawem.
12. Zarzut naruszenia art. 151 ust. 1 pkt 4, 165 Prawa restrukturyzacyjnego przez przyjęcie, że brak udziału w głosowaniu przez ZUS może stanowić podstawę odmowy zatwierdzenia układu.

Brak wymogu istnienia tzw. moralności płatniczej dla skorzystania z procedur restrukturyzacji

1. Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego (inaczej niż przepisy o upadłości konsumenckiej, i przepisy Prawa o postępowaniu układowem z 1934r.) nie wprowadzają kryterium moralności płatniczej dla skorzystania z procedur restrukturyzacji. Takie z kolei kryterium zdaje się formułować Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu.
2. Sąd I instancji pozbawił Dłużnika prawa do skorzystania z restrukturyzacji.

Pominięcie celu restrukturyzacji przez Sąd I instancji

3. Zgodnie z art. 3 ust. 1 p.r. celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli.
4. W uzasadnieniu projektu Prawa Restrukturyzacyjnego wskazano, że „postępowanie restrukturyzacyjne będzie prowadzone w interesie dłużnika – celem postępowania jest restrukturyzacja przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji. Z tego powodu (…) przewiduje możliwość udzielenia dłużnikowi ochrony przed wierzycielami przez regulacje dotyczące zawieszania postępowań egzekucyjnych i możliwość uchylenia zajęć”;
5. Zdaniem M. Kubiczka, B. Sokoła, Przesłanki prowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego w świetle jego celu, Dor. Restr. 2015, nr 2, s. 23 „uniknięcie upadłości dłużnika jest celem nadrzędnym, natomiast zabezpieczenie słusznego interesu warunkiem zabezpieczającym jego realizację.

Brak podstaw do uznania, że układ nie został przyjęty przez Wierzycieli

6. Podkreślić należy, że pierwszy głos na piśmie oddano w dniu 14.06.2019, a ostatni w dniu 13.08.2019 . W związku z powyższym wszystkie głosy były ważne w rozumieniu art. 215 pr. rest. Liczba wierzycieli uprawnionych do głosowania liczyła 12 osób. Suma wierzytelności uprawniająca do głosowania wynosiła (w zł) 21 692 340,25. Liczba głosów ważnie oddanych to 12. Liczba wierzycieli głosujących za układem to 10. Wśród tej liczby byli Wierzyciele, którym przysługiwały należności prywatnoprawne jak i publicznoprawne. Liczba wierzycieli głosujących przeciwko układowi to 2. Wszystkim Wierzycielom głosującym przeciwko układowi zaproponowano pełną spłatę ich należności, łącznie z odsetkami. Nie było jakichkolwiek wierzycieli głosujących przeciwko układowi, którzy zgłosili nadzorcy układu zastrzeżenia. Suma wierzytelności przypadająca wierzycielom głosującym za układem (w zł) 20 645 867,80. Globalnie za przyjęciem układu wypowiedziało się 10 na 12 wierzycieli, a więc większość wierzycieli per capita uprawnionych do głosowania nad układem, mających łącznie 95,18% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.
7. Układ – stosownie do art. 217 p.r. - uważa się za przyjęty, jeżeli za jego przyjęciem zostanie zebrana – w drodze głosowania pisemnego – większość (koniunkcja):

1. tzw. większość osobowa wierzycieli uprawnionych do głosowania nad układem (uprawnienie do głosowania nad układem należy oceniać przy uwzględnieniu art. 109 i 116 p.r.).
2. i zarazem tzw. większość kapitałowa wierzycieli mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.

8. Głosowanie nad układem może mieć miejsce w grupach wierzycieli Jeżeli głosowanie nad układem odbywa się w grupach wierzycieli, obejmujących poszczególne kategorie interesów, układ jest przyjęty, jeżeli w każdej grupie wypowie się za nim większość uprawnionych do głosowania nad układem wierzycieli z tej grupy, mających łącznie co najmniej dwie trzecie sumy wierzytelności przysługujących uprawnionym do głosowania nad układem wierzycielom z tej grupy. Przy czym układ jest przyjęty, chociażby nie uzyskał wymaganej większości w niektórych z grup wierzycieli, jeżeli wierzyciele mający łącznie dwie trzecie sumy wierzytelności przypadających wierzycielom uprawnionym do głosowania nad układem głosowali za przyjęciem układu, a wierzyciele z grupy lub grup, które wypowiedziały się przeciwko przyjęciu układu, zostaną zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego.
9. Za układem opowiedziała się zatem przytłaczająca większość Wierzycieli zarówno w wymiarze kapitałowym jak i osobowym.
10. Wierzycielom, którzy głosowali przeciwko układowi Dłużnik proponował pełne zaspokojenie bez redukcji, wraz ze wszystkimi odsetkami i kosztami. Reprezentowali oni mniej niż 5% ogółu wierzytelności.
11. Rozstrzygnięcie Sądu I instancji jest zatem wbrew woli przytłaczającej większości Wierzycieli.
12. Dłużnik nie złożył propozycji jakiejkolwiek redukcji wierzytelności publicznoprawnych. Zamierza je spłacić w całości. Dłużnik zamierza spłacić także odsetki. Skarb Państwa i inne jednostki sektora finansów publicznych poprzez zawarcie układu nie doznają uszczerbku. Dłużnik – jeżeli będzie miał na to środki – ma tytuł do wcześniejszej spłaty. Skarb Państwa statio fisci Urząd Skarbowy prowadził długoletnią egzekucję w stosunku do Dłużnika ale była ona nieefektywna. Rozłożenie płatności na raty – efektywnie spłacane wobec podjęcia przez dłużnika działalności gospodarczej – jest korzystniejsze dla Urzędu Skarbowego niż utrzymanie status quo.
13. Zgodnie z art. 165 ust. 5 p.r. sąd umarza postępowanie restrukturyzacyjne, jeżeli ustali, że układ nie został przyjęty na skutek braku odpowiedniej większości. Jeżeli sąd ustali, że układ nie został zawarty na skutek braku odpowiednich większości, wówczas umarza postępowanie restrukturyzacyjne. Postępowanie w takim przypadku nie przyniosło bowiem spodziewanego efektu. Niemniej w niniejszej sprawie brak było podstaw do przyjęcia, że powinno dojść do umorzenia postępowania.
14. Po pierwsze, Sąd I instancji mógł był przyjąć, że głosowanie odbyło się w istocie rzeczy w JEDNEJ GRUPIE. W ramach propozycji układowych Dłużnik proponował : (a) Wierzycielom publicznoprawnym, posiadającym na dzień układowy w postępowaniu restrukturyzacyjnym o zatwierdzenie układu, wierzytelności z tytułu podatków i innych danin, opłat publicznych, czy innych należności publicznoprawnych, podlegających przepisom ustawy Ordynacja podatkowa, a także posiadającym należności z tytułu użytkowania wieczystego, bez względu na ich wysokość, spłatę całości należności głównej, wszystkich odsetek i kosztów w ratach (b) Wierzycielom osobistym dłużnika nie posiadającym zabezpieczenia rzeczowego na składnikach majątku dłużnika, posiadającym względem dłużnika wierzytelności, na dzień układowy w postępowaniu restrukturyzacyjnym o zatwierdzeniu układu umorzenie 60 % (sześćdziesięciu procent) wierzytelności głównej i spłatę pozostałej po umorzeniu wierzytelności w ratach. Wszyscy Wierzyciele dla których przewidziano surowsze warunki – 60 % redukcji wyrazili zgodę na układ. Zgodnie z art. 162 ust. 1 p.r. „warunki restrukturyzacji zobowiązań dłużnika są jednakowe dla wszystkich wierzycieli, a jeżeli głosowanie nad układem przeprowadza się w grupach wierzycieli, jednakowe dla wierzycieli zaliczonych do tej samej grupy, chyba że wierzyciel wyraźnie zgodzi się na warunki mniej korzystne.” Można zatem przyjąć, że głosowanie miało miejsce w jednej grupie albowiem przez akt głosowania wszyscy Wierzyciele dla których przewidziano redukcję wyraźnie zgodzili się na warunki mniej korzystne.
15. Po drugie – nawet gdyby przyjąć, że głosowanie było w dwóch grupach – to z uwagi na większość głosujących za układem - upadłość nie jest korzystniejsza dla Wierzycieli głosujących przeciwko układowi niż zaproponowany układ.
16. Sąd I instancji korzyści dla Wierzycieli rozpatrywał w kontekście regulacji art. 217 p.r. – co jest bezprzedmiotowe- w świetle problemu odmowy zatwierdzenia układu i regulacji art. 165 ust.2 p.r.
17. Verba legis wymagane jest aby wierzyciele głosujący przeciwko układowi „zostali zaspokojeni na podstawie układu w stopniu nie mniej korzystnym niż w przypadku przeprowadzenia postępowania upadłościowego”.
18. Uwadze Sądu I instancji umknął fakt, że w systemie prawa prymat ma restrukturyzacja nad upadłością. Ustawodawca w sposób jednoznaczny daje pierwszeństwo restrukturyzacji nad upadłością, która jest – używając zwrotu potocznego – „zaoraniem dłużnika”.
19. Wierzyciele głosujący przeciwko układowi, dla których przewidziano pełną spłatę wraz z odsetkami w ramach układu uzyskają pełniejsze zaspokojenie niż w przypadku upadłości albowiem : w postępowaniu upadłościowym nie zaspakaja się odsetek (art. 91 p.u.).
20. Sąd I instancji nie uwzględnił należycie okoliczności, że nieruchomości dłużnika obciążone są hipotecznie wraz z tzw. prawem subintabulatu – przy czym dłużnik w związku z obciążeniem hipotecznym nie ponosi odpowiedzialności osobistej ale tylko rzeczową, a zatem realna spłata wierzycieli głosujących przeciw układowi może nastąpić tylko w drodze działalności gospodarczej.
21. Sąd I instancji powołał się na argument, że w majątku dłużnika znajduje się zwałowisko surowca o wartości ok. 10 mln zł oraz należności krótkoterminowe na poziomie 6 mln zł (których nie udało się jednak ściągnąć). Zatem zdaniem Sądu w wyniku upadłości doszłoby do pełnego zaspokojenia wierzycieli głosujących przeciwko układowi. Stwierdzenie to narusza art. 233 k.p.c. albowiem:

1. Sąd I instancji nie uwzględnił okoliczności, że prowadzone od lat egzekucje nie przyniosły jakiegokolwiek zaspokojenia Wierzycielom z tych składników majątkowych, a zatem ich likwidacja upadłościowa również nie będzie ani taka prosta ani taka oczywista;
2. Dla spieniężenia surowca znajdującego się w zwale potrzeba potężnych nakładów na jego wydobycie ze zwału, konfekcjonowanie, transport, marketing sprzedażowy, itp;
3. Nie ma środków pieniężnych na rachunkach bankowych Dłużnika i w kasie, w jaki zatem sposób syndyk pozyskałby środki na ochronę zwałowiska, jego inwentaryzację, eksploatację, itp.?
4. Istnieją uzasadnione obawy, że wniosek o upadłość Dłużnika byłby oddalony na podstawie art. 13 p.u., względnie postępowanie upadłościowe zostałoby umorzone na podstawie art. 361 p.u. Z uwagi na brak jakichkolwiek płynnych środków i trudno zbywalne mienie Sąd prawdopodobnie oddaliłby wniosek o upadłość Dłużnika. Poprzez postępowanie upadłościowe Wierzyciele głosujący przeciw układowi nie uzyskaliby zatem jakiegokolwiek zaspokojenia.
5. Sąd I instancji nie rozważył dlaczego – pomimo upływu tak wielu lat od powstania należności nie doszło do wniosku o upadłość z inicjatywy wierzyciela? Sąd nie rozpoznawał sprawy w warunkach konkurencji wniosków : upadłościowego i restrukturyzacyjnego.

22. Sąd I instancji, nie dostrzegł, że termin płatności rat układowych został zastrzeżony na korzyść Dłużnika. Raty układowe mogły być płacone przed terminem.
23. Dalej – co mocno zaskakujące – Sąd I instancji od rozważań nad przesłankami dla umorzenia postępowania dla zatwierdzenia układu przeszedł do analizy „realności wykonania planu restrukturyzacyjnego” co nie jest wszakże podstawą odmowy zatwierdzenia układu.

Naruszenie przez Sąd I instancji przepisu art. 165 p.r.

24. Odmowa zatwierdzenia układu nie jest dowolna, nie podlega dyskrecjonalnej władzy sędziego, prawu sędziowskiemu ale jest ograniczona do podstaw wskazanych w art. 165 ust. 1 p.r. w brzmieniu: „Sąd odmawia zatwierdzenia układu, jeżeli narusza on prawo, w szczególności jeżeli przewiduje udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z przepisami, albo jeżeli jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany. Domniemywa się, że jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany, jeżeli dłużnik nie wykonuje zobowiązań powstałych po dniu otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. 2. Sąd może odmówić zatwierdzenia układu, jeżeli jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciw układowi i zgłosili zastrzeżenia. 3. Sąd odmawia zatwierdzenia układu w postępowaniu o zatwierdzenie układu albo przyspieszonym postępowaniu układowym, jeżeli suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem.”
25. Sąd restrukturyzacyjny obligatoryjnie odmawia zatwierdzenia układu w następujących sytuacjach, o charakterze uniwersalnym (mającym zastosowanie do każdego postępowania restrukturyzacyjnego):

1. Po pierwsze, sąd restrukturyzacyjny odmawia zatwierdzenia układu jeżeli układ narusza prawo. Szczególnym przykładem naruszenia prawa jest udzielenie pomocy publicznej niezgodnie z odrębnymi przepisami. Naruszenie prawa to naruszenie nie tylko ustawy Prawo restrukturyzacyjne, ale także przepisów innych ustaw. „Prawo” to wszelkie akty normatywne (od rozporządzeń przez ustawy po Konstytucję) obowiązujące na terytorium RP. Przez pojęcie „prawo” należy także rozumieć akty prawa europejskiego czy ratyfikowane przez RP umowy międzynarodowe. Naruszenie prawa to naruszenie norm materialnych jak i norm proceduralnych. Prawo odwołuje się do norm o charakterze pozaprawnym (art. 58, 353 ¹ KC), tzw. zasad współżycia społecznego, których naruszenie może prowadzić do nieważności czynności prawnych. Jeżeli zatem prawo przywiązuje znaczenie do dochowania norm pozaprawnych, to w takim zakresie w jakim sprzeczność z zasadami współżycia społecznego byłaby sprzeczna z prawem, rodzi to skutki dla układu. Komentowany przepis nie wprowadza rozróżnienia na rażące i zwykłe naruszenie prawa. Oznacza to, że – co do zasady – każdy jego rodzaj uzasadnia odmowę zatwierdzenia układu. Sąd I instancji nie wskazał jednak w jaki konkretny sposób układ narusza prawo.
2. Po drugie, sąd restrukturyzacyjny odmawia zatwierdzenia układu jeżeli jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany. Podkreślenia wymaga oczywistość braku możliwości wykonania układu. Innymi słowy na tym etapie dokonuje się oceny realności propozycji układowych. Domniemywa się (a jest to domniemanie wzruszalne – praesumptio iuris tantum), że jest oczywiste, że układ nie będzie wykonany, jeżeli dłużnik nie wykonuje zobowiązań powstałych po otwarciu postępowania. Chodzi w tym przypadku o zobowiązania wymagalne i niesporne. Komentowany przepis nie wprowadza wymogu nieobsługiwania wszystkich zobowiązań. Będzie wystarczające jeżeli dłużnik nie będzie wykonywał części z nich. W komentowanym przepisie chodzi – lege non distinguente – o niewykonywanie zobowiązań pieniężnych i niepieniężnych. W niniejszej sprawie nie zachodzi „oczywistość” niewykonania układu.

26. Ponadto w postępowaniu o zatwierdzenie układu sąd odmawia zatwierdzenia układu gdy suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem przekracza 15% sumy wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem. Niemniej ta okoliczność w ogóle nie ma miejsca w niniejszej sprawie.
27. Ponadto ustawodawca przewidział względne przesłanki odmowy zatwierdzenia układu. Sąd restrukturyzacyjny może odmówić zatwierdzenia układu, jeżeli jego warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi i (koniunkcja) zgłosili zastrzeżenia. Sąd może zatem badać skutki ekonomiczne układu dla wierzycieli. Oczywiście każda sytuacja związana z nieotrzymaniem przez wierzyciela całości świadczenia jest dla wierzyciela niekorzystna. Niemniej w komentowanym przepisie chodzi o pokrzywdzenie wierzycieli w konkretnych warunkach finansowych dłużnika. Jeżeli dłużnik nie posiada teraz i w przyszłości aktywów na zaspokojenie wszystkich wierzycieli, wówczas korzystne jest dla wierzycieli odpowiednie dopasowanie możliwości finansowych dłużnika (istniejących i potencjalnych) do wolumenu jego zadłużenia. Przy czym biorąc pod uwagę różne warianty restrukturyzacyjne chodzi o to, czy sposób restrukturyzacji nie krzywdzi niektórych wierzycieli.
28. Dla sądowej ochrony interesu ekonomicznego wierzyciela niezbędne jest dochowanie przez wierzyciela aktu staranności w postaci (a) głosowania przeciwko układowi, (b) wniesieniu zastrzeżeń do układu. W obu przypadkach chodzi o ważny akt głosowania i formalnie poprawne wniesienie zastrzeżeń do układu.
29. Wobec użycia zwrotu „wierzyciele” w liczbie mnogiej należy przyjąć, że wierzycieli powinno być przynajmniej dwóch. Ustawodawca nie rozstrzyga jaki powinien być udział wierzytelności owych wierzycieli w ogólnej sumie wierzytelności, co oznacza, że nie ma tu żadnych ograniczeń. Niemniej rozstrzygnięcie sądu powinno być proporcjonalne; należy pamiętać o podporządkowaniu prawa restrukturyzacyjnego zasadzie dominacji grupowego interesu wierzycieli. W niniejszej sprawie nie zachodzi wszelako ta przesłanka albowiem żaden z Wierzycieli nie zgłosił zastrzeżeń co do układu.

Brak podstaw do stwierdzenia oczywistości niewykonania układu

30. Prawdą jest, że Dłużnik nie ma obecnie w dyspozycji środków pieniężnych na rozpoczęcie działalności gospodarczej ale w warunkach zagrożenia egzekucyjnego nigdy ich nie dostanie od pożyczkodawcy zewnętrznego. Dopiero po ustabilizowaniu sytuacji ze „starymi” zobowiązaniami i po zatwierdzeniu układu byłoby możliwe pozyskanie kredytowania zewnętrznego w oparciu o przygotowany biznes –plan. Wykonanie każdego układu jest – jako sfera przyszłości – obarczone pewnym ryzykiem. Niemniej zachodzi jednak stan oczywistości niewykonania układu.
31. Metody i źródła finansowania zostały przedstawione w planie restrukturyzacji. Dłużnik będzie finansować swą działalność i w pełni pokrywać koszty i zobowiązania nowopowstałe z: a) bieżącej sprzedaży wydobywanego łupka w tym w szczególności likwidacja własnych zapasów magazynowych, b) wpływów pochodzących z istniejących obecnie i powstających w przyszłości należności, c) nowo zawieranych umów o finansowanie o jakie Dłużnik zabiega (w trakcie przeprowadzania postępowania restrukturyzacyjnego oraz w trakcie wykonywania układu).
32. Dłużnik zakłada początkowe finansowanie działalności poprzez wniesienie wkładów kapitałowych przez Wspólników w formie podwyższenia kapitału zakładowego, dopłat itp.
33. Działalność w zakresie eksploatacji złoża jest działalnością reglamentowaną. Dłużnik otrzymał jednakże stosowną koncesję co wykazał w planie restrukturyzacji. Posiadanie koncesji istotnie uwiarygadnia Dłużnika.
34. Propozycje układowe przewidywały progresywne raty i karencję w spłacie, co pozwolić ma na opanowanie – w pierwszej kolejności – bieżących kosztów działalności.
35. Surowiec (jako stan magazynowy) będący składnikiem majątku dłużnika w postaci zwału na gruncie dla jego gospodarczego (handlowego) wykorzystania wymaga ludzi i odpowiedniego sprzętu. Składniki majątku dłużnika - w postaci zwału na gruncie - nie mogły zostać sprzedane przez dłużnika na pokrycie jego zobowiązań albowiem dłużnik musi najpierw zrestrukturyzować swoje zobowiązania aby sensownie móc zatrudnić pracowników i sensownie rozpocząć działalność gospodarczą. Nie da się prowadzić działalności gospodarczej w warunkach zajęć egzekucyjnych. W ocenie Dłużnika znajduje się on w błędnym kole: ma on potencjał do zaspokojenia Wierzycieli ale ich zaspokojenie nie jest możliwe od razu; Dłużnik potrzebuje restrukturyzacji aby zacząć spłacać Wierzycieli.
36. Każdy z Wierzycieli może wystąpić o zmianę układu gdyby dłużnik uzyskał wyższe dochody albo wystąpić o jego uchylenie gdyby dłużnik go nie wykonywał. Potencjalną możliwość wniosku o zmianę układu mają także wierzyciele prywatnoprawni, którzy zgodzili się na redukcję.
37. Z rozmów przeprowadzonych z niektórymi wierzycielami prywatnoprawnymi wynika, że przeterminowane wierzytelności (tzn. takie, których termin płatności dawno upłynął, ale które nie są przedawnione) przy braku prowadzenia działalności gospodarczej przez dłużnika mają niewielką wartość, stąd zgoda na redukcję.
38. Nie można przyjąć, że jest oczywiste, że Dłużnik nie wykona układu.

Brak podstaw do stwierdzenia, że eksploatacja złoża na nieruchomości należącej do Dłużnika będzie prowadziła do pokrzywdzenia wierzycieli rzeczowych.

39. Sąd I instancji zarzucił, że prowadzenie działalności wydobywania kopalin przez właściciela nieruchomości na obszarze nieruchomości obciążonej rzeczowo na rzecz wierzycieli wobec których Dłużnik nie odpowiada osobiście jest a) objęte ryzykiem dla projektowanych dochodów, b) prowadzi do pogorszenia sytuacji wierzycieli rzeczowych, którzy nie są uczestnikami postępowania, c) zatwierdzenie układu sankcjonowałoby działanie niezgodne z prawem. Argumenty te nie są oparte o przepisy prawa.
40. Dłużnikowi przysługuje tytuł własności do nieruchomości obciążonej hipotecznie i prawe subintabulatu, który wyraża się w takich atrybutach jak ius possidendi, ius utendi, ius disponendi, ius fruendi (art. 140 k.c.). Ograniczenie atrybutów prawa własności Dłużnika musi wynikać z przepisów prawa. Zgodnie z art. 87 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece do chwili zajęcia nieruchomości wierzyciel hipoteczny nie może sprzeciwić się usunięciu jej części składowych lub przynależności, jeżeli właściciel nie narusza przez to zasad prawidłowej gospodarki. W myśl art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece części składowe nieruchomości są objęte hipoteką również po ich odłączeniu, dopóki pozostają na nieruchomości, chyba że zostały zbyte w granicach prawidłowej gospodarki, a umowa zbycia jest stwierdzona pismem z datą urzędowo poświadczoną. Wbrew twierdzeniom Sądu I instancji Dłużnik – w granicach prawidłowej gospodarki - ma tytuł prawny do eksploatacji złoża do czasu zajęcia nieruchomości. Dalej zgodnie z art. 91 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece jeżeli właściciel lub osoba trzecia oddziaływa na nieruchomość w taki sposób, że może to pociągnąć za sobą zmniejszenie jej wartości w stopniu zagrażającym bezpieczeństwu hipoteki, wierzyciel może żądać zaniechania tych działań. Roszczenie takie realizuje się z inicjatywy wierzyciela rzeczowego a nie poprzez działanie Sądu Restrukturyzacyjnego z urzędu.

Brak podstaw do kwestionowania istnienia wierzytelności biorących udział w głosowaniu

41. Sąd I instancji bez podstawy prawnej kwestionował istnienie i zaskarżalność wierzytelności wobec Dłużnika, wbrew woli (stanowisku) Dłużnika i Wierzycieli, wbrew treści sprawozdania finansowego.
42. Ustalenie wykazu wierzytelności nastąpiło na podstawie oświadczenia dłużnika i przedstawionych dokumentów, w tym m.in. deklaracji VAT – 7, bilansu. Dłużnik reprezentowany przez obecnie urzędujący Zarząd oświadczył, że poprzedni Zarząd nie przekazał mu pełnej dokumentacji. Nadzorca układu nie dysponował takimi dokumentami jak faktury VAT, dowody wydania i dostawy towaru. Nadzorca układu dysponował: oświadczeniem dłużnika, deklaracją VAT-7, bilansem, potwierdzeniem sald, oświadczeniem wierzyciela w akcie głosowania.
43. Od 2003r. nie obowiązuje norma wyrażona w art. 2. Prawa o postępowaniu układowym: „Nie ma prawa żądać otwarcia postępowania układowego ten, kto: 1) mimo obowiązku nie prowadził księgowości według zasad prawidłowej rachunkowości;” Zatem brak faktur VAT nie pozbawia Dłużnika możliwości skorzystania z restrukturyzacji.
44. Żaden z Wierzycieli oddających głosy (poza wyjątkami wynikającymi ze sprawozdania Nadzorcy Układu przedstawionego do Sądu, a dotyczyło to jedynie drobnych kwot związanych z naliczaniem odsetek) nie kwestionował salda zadłużenia.
45. W związku z transakcjami z innymi podmiotami prywatnymi dokonywanymi przez dłużnika powstały zobowiązania podatkowe, których saldo zostało potwierdzone przez Urząd Skarbowy. Nie były wszczynane żadne postępowania kontrolno-skarbowe czy inne podobne, których przedmiotem miałyby być jakiekolwiek fikcyjnie wystawione faktury VAT przez Dłużnika. Nadzorca układu nie ma przesłanek aby sądzić, że wierzytelności wskazane przez dłużnika nie istnieją albo istnieją w innej wysokości.
46. Żadna z wierzytelności objętych układem nie była przedawniona ani nie wygasła. Sąd I instancji bez podstawy prawnej przyjął tezę o rzekomym przedawnieniu niektórych wierzytelności.

Brak udziału ZUS w głosowaniu nad układem

47. Sąd I instancji zarzucił, że w głosowaniu nad układem nie brał udziału ZUS. Zgodnie z art. 151 ust. 1 p.r. Układ nie obejmuje: wierzytelności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego, których płatnikiem jest dłużnik.
48. Niemniej z daleko posuniętej ostrożności prawnej Dłużnik wniósł o potraktowanie układu jako częściowego. Układ częściowy może zostać przyjęty i zatwierdzony w postępowaniu o zatwierdzenie układu. Zgodnie z art. 180 ust. 1 p.r. Dłużnik może złożyć propozycje układowe dotyczące jedynie niektórych zobowiązań, których restrukturyzacja ma zasadniczy wpływ na dalsze funkcjonowanie przedsiębiorstwa dłużnika. Wyodrębnienie wierzycieli objętych układem częściowym odbywa się w oparciu o obiektywne, jednoznaczne i uzasadnione ekonomicznie kryteria dotyczące stosunków prawnych wiążących wierzycieli z dłużnikiem, z których wynikają zobowiązania objęte propozycjami układowymi. Kryterium wyodrębnienia wierzytelności ZUS: (a) możliwość restrukturyzacji wierzytelności w oparciu o indywidualny układ ratalny w innym postępowaniu; (b) szczególny charakter prawny wierzytelności ZUS, (c) ograniczone możliwości restrukturyzacji. W postępowaniu o zatwierdzenie układu sąd odmawia zatwierdzenia układu częściowego w przypadku stwierdzenia niezgodności z prawem określonych we wniosku o zatwierdzenie układu częściowego kryteriów wyodrębnienia wierzycieli objętych układem częściowym.
49. Sąd I instancji zauważył jednak, że ZUS nie mógł był zaważyć na przyjęciu lub nieprzyjęciu układu.

Blog