Kolejna zmiana przepisów o upadłości konsumenckiej oczekuje na ostateczne doprecyzowanie i uchwalenie. W uzasadnieniu przygotowanego projektu ustawy podniesiono, że „podstawowym instrumentem mającym umożliwić sprawniejsze rozwiązywanie problemu nadmiernego zadłużenia jest wprowadzenie możliwości zawierania przez dłużników układów z wierzycielami poza sądem, z udziałem licencjonowanego doradcy restrukturyzacyjnego, który będzie jednocześnie czuwał nad wykonaniem tak zawartego układu. Zakłada się, że rozwiązanie to pozwoli na znaczące zmniejszenie przyrostu nowych postępowań, w których konieczne jest ogłoszenie upadłości dłużnika (W Anglii i Walii notuje się rocznie około 50 tys. tego typu postępowań, przy ok. 11 tys. upadłości konsumenckich i ok. 26 tys. całkowitych umorzeń zadłużenia (tzw. upadłość bezmajątkowa). Innym przewidzianym w ustawie instrumentem mającym usprawnić procedurę upadłościową jest rezygnacja z konieczności badania przez sąd, na etapie ogłaszania upadłości, zawinienia dłużnika w doprowadzeniu lub pogłębieniu stanu niewypłacalności. Tak jak w przypadku niewypłacalności przedsiębiorców, o ogłoszeniu upadłości powinien przede wszystkim decydować stan niewypłacalności, natomiast podstawy oddalenia wniosku dłużnika powinny być precyzyjnie zdefiniowane, ograniczając do minimum rozbieżności w orzecznictwie sądowym w tak istotnym zakresie jak możliwość ogłoszenia upadłości i rozpoczęcia procedury oddłużenia, w przypadku osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej (Z danych statystycznych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że w sprawach, w których wydano merytoryczne rozstrzygnięcie, udział spraw, w których oddalano wniosek, waha się w granicach, w zależności od okręgu sądowego, od ok. 8% do ok. 48%). Ewentualne niewłaściwe zachowania dłużnika, niestanowiące przestępstwa lub czynności bezpośrednio nakierowanych na pokrzywdzenie wierzycieli, będą badane na etapie ustalenia planu spłat, w więc wtedy, gdy o zachowaniach dłużnika będą mogli wypowiedzieć się także wierzyciele. Mając na uwadze dużą liczbę postępowań upadłościowych, w których brak jest majątku podlegającego egzekucji, projekt przewiduje możliwość ustanowienia tymczasowego nadzorcy sądowego na etapie postępowania o ogłoszenie upadłości dłużnika (przed ogłoszeniem upadłości) i wydania orzeczenia kończącego postępowanie bez fazy właściwego postępowania upadłościowego, to jest przez ustalenie planu spłat. Zakłada się, że ta zmiana w najbardziej odczuwalny sposób wpłynie na usprawnienie postępowania i ułatwienie dłużnikom oddłużenia, w szczególności we wszystkich tych przypadkach, gdy wierzyciele nie będą skłonni do zawarcia układu z dłużnikiem w drodze postępowania o zatwierdzenie układu oraz przy upadłościach osób niedysponujących majątkiem podlegającym egzekucji.”

Upadłość konsumencka po jej dalszej liberalizacji stanie się jeszcze bardziej dostępna i powszechna. Wejdzie zatem w „erę przemysłową”. Niewątpliwie nowela ma swoje blaski i cienie.

Różnorodność modeli upadłości konsumenckiej według przygotowywanej noweli jest bardzo duża.

Upadłość konsumencka (z uwagi na osobę uprawnioną do złożenia wniosku) może być:

• wszczęta na wniosek dłużnika,
• wszczęta na wniosek wierzyciela i wówczas ma postać hybrydalną.

Upadłość konsumencka może opierać model oddłużenia o:

• postanowienie sądu o umorzeniu zobowiązań,
• treść układu przewidującego umorzenie zobowiązań zatwierdzonego przez sąd(restrukturyzacyjnego lub wyjątkowo likwidacyjnego).

Umorzenie zobowiązań w drodze postanowienia sądu może mieć miejsce:

• już z chwilą ogłoszenia upadłości,
• w sposób warunkowy po upływie 7 lat,
• po przeprowadzeniu postępowania upadłościowego i po wydaniu postanowienia o umorzeniu.

Upadłość konsumencka, z uwagi na model postępowania z majątkiem dłużnika, może przybrać następującą postać:

• upadłość konsumencka bez likwidacji majątku z uwagi na jego obiektywny brak,
• upadłość konsumencka z tradycyjną likwidacją majątku,
• upadłość konsumencka z przygotowaną likwidacją,
• upadłość konsumencka z częściową przygotowaną likwidacją i z częściową tradycyjną likwidacją majątku,
• upadłość konsumencka z zatwierdzeniem układu,
• upadłość konsumencka z zatwierdzeniem układu częściowego,
• upadłość konsumencka z modelem układu po jej ogłoszeniu.

Upadłość konsumencka z uwagi na ciężar finansowy dla dłużnika może być:

• z likwidacją majątku i z planem spłaty,
• tylko z likwidacją majątku,
• tylko z planem spłaty,
  z obowiązkiem wykonania układu i planu spłaty,
• bez likwidacji majątku (z uwagi na obiektywną okoliczność jego braku) i bez planu spłat,
• z obowiązkiem wykonania układu (z istoty rzeczy bez likwidacji majątku i planu spłaty).

Odstąpienie od ustalania planu spłaty z innej przyczyny niż zawarcie układu może mieć miejsce:

• przy orzekaniu o ogłoszeniu upadłości : ostateczne i warunkowe,
• w toku postępowania : a) z uwagi na zerową listę wierzytelności b) z uwagi na niezdolność do dokonywania jakichkolwiek spłat w ramach planu: ostateczne i warunkowe

Blog