Nowa głęboka reforma kodeksu spółek handlowych (po zmianach wywołanych wprowadzeniem prostej spółki akcyjnej, zmianach wprowadzających nowe technologie, zmianach wynikających z prawa holdingowego i reformy nadzoru właścicielskiego) Tym razem będzie następstwem implementacji prawa europejskiego. Niemniej aby uniknąć tak zwanej „odwrotnej dyskryminacji” ustawodawca najprawdopodobniej zdecyduje się na wprowadzenie także w obrocie krajowym nowego typu podziału - podziału „przez wyodrębnienie” i możliwości podziału spółki komandytowo - akcyjnej.
W motywie 1 preambuły dyrektywy 2019/2121 wskazano, że: „Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1132 reguluje transgraniczne połączenia spółek kapitałowych. Przepisy dotyczące transgranicznych połączeń stanowią ważny etap w usprawnianiu funkcjonowania rynku wewnętrznego dla spółek i przedsiębiorstw oraz realizowaniu przez nie swobody przedsiębiorczości. Jednak ocena tych przepisów wskazuje, że istnieje potrzeba ich zmiany. Ponadto istnieje potrzeba, aby ustanowić przepisy regulujące transgraniczne przekształcenia i podziały spółek, ponieważ dyrektywa (UE) 2017/1132 zawiera jedynie przepisy dotyczące krajowych podziałów spółek akcyjnych”. Dyrektywa 2019/2121 zatem uzupełnia dotychczasowe rozwiązania i otwiera nowe możliwości dla transformacji spółek w wymiarze transgranicznym.
Obecny etap legislacji unijnej poprzedziły liczne orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości, które wskazywały, że transgraniczna aktywność spółek, a w tym ich transformacje, należą do traktatowej swobody ponadgranicznej przedsiębiorczości. Wyrok TS z dnia 27 września 1988 r., C-81/87, Daily Mail, EU:C:1988:456; wyrok TS z dnia 9 marca 1999 r., C-212/97, Centros, EU:C:1999:126; wyrok TS z dnia 5 listopada 2002 r., C-208/00, Überseering, EU:C:2002:632; wyrok TS z dnia 30 września 2003 r., C-167/01, Inspire Art, EU:C:2003:512; wyrok TS z dnia 13 grudnia 2005 r., C-411/03, SEVIC Systems, EU:C:2005:762; wyrok TS z dnia 16 grudnia 2008 r., C-210/06, Cartesio, EU:C:2008:723; wyrok TS z dnia 29 listopada 2011 r., C-371/10, National Grid Indus, EU:C:2011:785; wyrok TS z dnia 12 lipca 2012 r., C-378/10, VALE Építési, EU:C:2012:440; wyrok TS z dnia 7 kwietnia 2016 r., C-483/14, KA Finanz, EU:C:2016:205; wyrok TS z dnia 10 grudnia 2015 r., C-594/14, Kornhaas, EU:C:2015:806; wyrok TS z dnia 25 października 2017 r., C-106/16, Polbud, EU:C:2017:804.
Poszerzenie możliwości transgranicznych transformacji spółek ma na celu stworzenie „równego pola gry” (level playing field). Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania dyrektywy do dnia 31 stycznia 2023 r. (art. 3 dyrektywy 2019/2121).
Podział spółki „przez wyodrębnienie” będzie się dokonywał przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną lub takie spółki (spółka wyodrębniona) w zamian za udziały lub akcje spółki lub spółek wyodrębnionych, które obejmuje spółka dzielona (podział przez wyodrębnienie). Po pierwsze, w wyniku podziału przez wyodrębnienie w majątku spółki dzielonej dochodzi do formalnie ekwiwalentnej wymiany części majątku spółki dzielonej (części aktywów i pasywów) na prawa udziałowe w spółce wyodrębnionej. Po drugie, podział przez wydzielenie generuje relacje poziome pomiędzy spółkami biorącymi udział w połączeniu, a podział przez wyodrębnienie generuje relacje pionowe pomiędzy spółkami biorącymi udział w połączeniu. W konsekwencji, w tym ostatnim przypadku, w zasadzie nie powstaje problem ochrony interesów wspólników spółki dzielonej. Po trzecie, spółką wyodrębnioną może być spółka istniejąca albo spółka nowo zawiązana. Po czwarte, co do zasady w związku z podziałami przez wydzielenie i przez wyodrębnienie dojdzie do obniżenia kapitału zakładowego spółki dzielonej. Możliwy jest jednak podział przez wyodrębnienie bez obniżenia kapitału zakładowego spółki dzielonej.
Blog