Zgodnie z art. 1 ust. 1 p.u. ustawa Prawo upadłościowe reguluje wyłącznie zasady wspólnego (zbiorowego) dochodzenia roszczeń wierzycieli od niewypłacalnych dłużników.

 

Ustawa stanowi, iż postępowanie upadłościowe jest wspólnym postępowaniem wierzycieli (art. 1 ust. 1 p.u.). Oznacza to, że nie można prowadzić postępowania upadłościowego w stosunku do dłużnika, który ma tylko jednego wierzyciela (F. Zedler, w: A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłości, Kraków 2006, s. 25; Z. Świeboda, Prawo upad łościowe i naprawcze. Komentarz , Warszawa 2003, s. 13–14; K. Piasecki, Ustawa – Prawo upadłoś ciowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2004, s. 23; P. Zimmerman, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2007, s. 7). Postępowanie upadłościowe ma na celu przede wszystkim równomierne zaspokojenie zbiorowości wierzycieli. Założenia konstrukcyjne układu czy podziału funduszów zlikwidowanej masy upadłości dopasowane są do wielu wierzycieli. Wniosek o ogłoszenie upadłości w sytuacji, gdy istnieje tylko jeden wierzyciel, podlega oddaleniu. Powyższe zagadnienie warto zilustrować treścią wyroku Sądu Najwyższego z 22 czerwca 2010 r. (IV CNP 95/09, Lexis.pl nr 3034465), w którym podniesiono, co następuje: „kwestia (…) [dopuszczalności ogłoszenia upadłości przy jednym wierzycielu] była przedmiotem rozważań w orzecznictwie Sądu Najwyższego jeszcze w okresie obowiązywania rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. – Prawo upadłościowe (…). W uchwale z dnia 27 maja 1993 r., III CZP 61/93 (OSNC 1994, nr 1, poz. 7) Sąd Najwyższy stwierdził, że ogłoszenie upadłości może nastąpić tylko wówczas, gdy istnieje co najmniej dwóch wierzycieli podmiotu gospodarczego, którego dotyczy wniosek. Rozwiązanie zgodne z przytoczoną uchwałą – co podkreśla się w piśmiennictwie – przyjęło Prawo upadłościowe i naprawcze. Z art. 1 pr.up.n. wynika jednoznacznie zasada, że postępowanie upadłościowe musi być wspólnym postępowaniem wierzycieli, podjętym w celu dochodzenia roszczeń od niewypłacalnego przedsiębiorcy lub innego podmiotu, do którego stosuje się Prawo upadłościowe i naprawcze. Przyjęcie tej zasady oznacza, że wniosek o ogłoszenie upadłości dłużnika, który ma tylko jednego wierzyciela, podlega oddaleniu. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pr.up.n. nie ma bowiem wówczas podstaw do prowadzenia postępowania upadłościowego. Z niekwestionowanych w sprawie ustaleń wynika, że w chwili zgłoszenia przez spółkę W. wniosku o ogłoszenie upadłości powódka była jej jedynym wierzycielem. Ta okoliczność stanowiła więc – niezależnie od innych wskazanych przez Sąd Rejonowy w M. – wystarczającą podstawę do wydania postanowienia oddalającego wniosek. Nie ulega zatem wątpliwości, że omawiany wniosek nie mógł i nie doprowadził do wszczęcie postępowania upadłościowego”. Również w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 października 2009 r. (III SA/Wa 496/09, Lexis.pl nr 2272806) znalazło się stwierdzenie, że „w razie zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości podmiotu, który jest dłużnikiem tylko jednego wierzyciela, winien on ulec oddaleniu”.

 

Zgodnie z art. 11 ust. 1 p.u. dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań (a zatem wielu zobowiązań, a nie jednego) pieniężnych.

 

Przepis art. 11 nie posługuje się pojęciem „zobowiązania”, ale „zobowiązań”. Użycie słowa „zobowiązań” w liczbie mnogiej nawiązuje do treści art. 1, który prezentuje postępowanie upadłościowe jako wspólne dochodzenie roszczeń wierzycieli, którzy mają wymagalne należności. Z punktu widzenia prawa upadłościowego brak będzie podstaw do ogłoszenia upadłości takiego dłużnika, który ma tylko jedno zobowiązanie w stosunku do jednego wierzyciela albo kilka zobowiązań w stosunku do tego samego wierzyciela (zob. D. Zienkiewicz, w: Prawo…, Warszawa 2004, s. 34).