W doktrynie prawa sportowego funkcjonuje termin lex sportiva.[1] Przypisuje mu się różne zakresy znaczeniowe. W jednym z szerszych ujęć „lex sportiva obejmuje całe prawo i orzecznictwo pochodzące od funkcjonujących w przestrzeni międzynarodowej (czy też ponadnarodowej) pozarządowych organizacji i instytucji sportowych, jednakże akcent położony jest na szczególne znaczenie odrębnych zasad sportowych (principia sportiva) i kształtujących się oryginalnych koncepcji doktrynalnych.”[2] Regulacja spraw sportowych korzysta ze znacznej autonomii.[3] Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 2 u. o spor. polski związek sportowy[4] ma wyłączne prawo do ustanawiania[5] i realizacji reguł sportowych[6], organizacyjnych i dyscyplinarnych we współzawodnictwie sportowym organizowanym przez związek[7]. Jest to podstawa normatywna dla tworzenia tzw. prawa ligowego (rodzaj soft law), które nie jest zbiorem norm powszechnie obowiązujących. Na tej podstawie normatywnej bazuje m.in. „Podręcznik Licencyjny Klubów Ekstraklasy Sezon 2017/2018 i następne” wydany przez PZPN.[8]

Należy wyrazić opinię, że reguły sportowe, organizacyjne, dyscyplinarne ustanawiane – w określonej formie prawnej – przez polski związek sportowy nie są równoznaczne z ustalonym przez jedną ze stron wzorcem umowy, w szczególności ogólnymi warunkami umów, wzorami umowy, regulaminami w rozumieniu art. 384 § 1 KC. Nie są bowiem one tworzone w oparciu o ogólny kontraktowy wzorzec kompetencji generalnej (art. 353¹ KC) ale w oparciu o szczególną podstawę normatywną w ustawie o sporcie. Reguły sportowe, organizacyjne, dyscyplinarne ustanawiane przez polski związek sportowy są – w zakresie swojej właściwości – skuteczne erga omnes. Nad działalnością polskich związków sportowych sprawowany jest nadzór przez ministra właściwego do spraw kultury fizycznej (art. 16 ust. 1 u.o spor.).[9] Reguły organizacyjne ustanawiane przez polski związek sportowy podlegają kontroli pod względem zgodności z przepisami prawa (art. 16 ust. 3 pkt 2 ust. 4 u.o spor.).

Dalej dodać należy, że w sporcie, w którym współzawodnictwo sportowe jest organizowane w formie rozgrywek ligowych, polski związek sportowy może utworzyć ligę zawodową, a w przypadku gdy ponad połowa klubów sportowych biorących udział w rozgrywkach ligowych w najwyższej klasie rozgrywkowej w danym sporcie działa w formie spółek akcyjnych, polski związek sportowy jest obowiązany utworzyć ligę zawodową (art. 15 ust. 1 i 2 u. o spor.). [10]

Liga zawodowa jest zarządzana przez osobę prawną działającą w formie spółki kapitałowej. Zasady funkcjonowania ligi zawodowej są ustalane w umowie zawartej między polskim związkiem sportowym a spółką zarządzającą ligą zawodową. Umowa powinna zawierać w szczególności postanowienia gwarantujące realizację praw polskiego związku sportowego m.in. w zakresie ustanawiania i realizacji reguł sportowych, organizacyjnych i dyscyplinarnych oraz jego udział w przychodach związanych z zarządzaniem ligą zawodową (art. 15 ust. 4 i 5 u. o spor.).

Blog