Czego może oczekiwać menedżer po ogłoszeniu upadłości?

Dzień upadłości najczęściej zostaje menedżera w stanie głębokiego snu. Tradycyjnie uważa się bowiem, że skutki ogłoszenia upadłości powstają od godziny 0:00 dnia w którym upadłość została ogłoszona. Postanowienie sądu o ogłoszeniu upadłości jest skuteczne i wykonalne z chwilą jego wydania. Ze znakomitą większością skutków ogłoszenia upadłości nie potrzeba czekać na uprawomocnienie się postanowienia sądu. W polskim systemie prawnym sąd stwierdza upadłość dłużnika z chwilą wydania postanowienia, a nie z jakąś odpowiednią datą wsteczną. Niewątpliwie moment ogłoszenia upadłości to gorący czas dla menedżera upadłego. W czasie całego postępowania upadłościowego członek zarządu będzie występował w roli procesowej reprezentanta upadłego. Reprezentant upadłego w szczególności ma kompetencje do ustosunkowania się co do treści zgłoszenie wierzytelności dokonywanego przez wierzyciela i ustaleń syndyka co do listy wierzytelności.

Menedżer jest obowiązany wskazać i wydać syndykowi cały majątek dłużnika, a także wydać dokumenty dotyczące jego działalności, majątku oraz rozliczeń, w szczególności księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych i korespondencję. Co bardzo ważne, i o czym się niekiedy zapomina, wykonanie tego obowiązku menedżer upadłego potwierdza w formie oświadczenia na piśmie, które składa sędziemu-komisarzowi. W praktyce będzie to świadczenie jednostronne, gdyż trudno wymagać aby syndyk podpisał przygotowany przez zarząd upadłego protokół zdawczo- odbiorczy. Do ustawowych obowiązków syndyka należy bowiem przygotowanie spisu inwentarza i spisu wierzytelności. W tych ostatnich dokumentach syndyk weryfikuje stan zastanego majątku.

Menedżer jest obowiązany udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących majątku upadłego.

Formalnie sędzia-komisarz może postanowić, aby menedżer nie opuszczał terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez jego zezwolenia. Niemniej w praktyce takie rozstrzygnięcia w zasadzie się nie zdarzają.

Jeżeli menedżer ukrywa się lub ukrywa majątek dłużnika, sędzia -komisarz może zastosować wobec niego środki przymusu określone w Kodeksie postępowania cywilnego dla egzekucji świadczeń niepieniężnych. Ponadto sędzia-komisarz może zastosować środki przymusu wobec menedżera, który uchybia swoim obowiązkom albo po ogłoszeniu upadłości dopuszcza się czynów mających na celu ukrycie majątku, obciążenie go pozornymi zobowiązaniami lub w jakikolwiek sposób utrudnia ustalenie składu masy upadłości.

Członek zarządu upadłego, o ile jego zachowanie naruszało przepisy prawa, może liczyć się z tym że:

zostanie złożony wniosek o uznanie je za bezskuteczne jego ponadnormatywne wynagrodzenie za czas przed ogłoszeniem upadłości;

zostanie uznane za bezskuteczne jego ponadnormatywne wynagrodzenie należne po ogłoszeniu upadłości;

zostanie pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej wobec wierzycieli spółki w przypadku złożenia spóźnionego wniosku o ogłoszenie upadłości (chodzi tu o odpowiedzialność odszkodowawczą – art. 21 ust. 3 p.u. - z korzystnym dla poszkodowanego powoda rozkładem ciężaru dowodowego);

zostanie pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej wobec udziałowców albo akcjonariuszy spółki, w przypadku naruszenia zasady business judgement rule jeżeli było to przyczyną niewypłacalności spółki;

zostanie pociągnięty do odpowiedzialności prawno-podatkowej za zaległości podatkowe spółki w przypadku złożenia spóźnionego wniosku ogłoszenie upadłości;

zostanie pociągnięty do odpowiedzialności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w przypadku spóźnionego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości;

zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej w przypadku złożenia spóźnionego wniosku o ogłoszenie upadłości;

zostanie pociągnięty do odpowiedzialności karnej w przypadku umyślnego doprowadzenia do niewypłacalności spółki albo doprowadzenie do tego przez rażące niedbalstwo;

zostanie wobec niego złożony wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej zakazu pełnienia określonych funkcji.

Niemniej w każdej powyżej wskazanej sytuacji zachowanie członka zarządu musi naruszać obowiązujące przepisy prawa. Członkowie zarządu są „siłą sprawczą” dlatego jeżeli dopuścili się naruszenia przepisów prawa będą ponosili z tego tytułu konsekwencje.

Blog