Zgodnie z art. 151 ust. 1 p.u. po ogłoszeniu upadłości dłużnika czynności postępowania upadłościowego wykonuje sędzia-komisarz, z wyjątkiem tych czynności, dla których właściwy jest sąd upadłościowy. Sędzią-komisarzem jest sędzia wyznaczony przez sąd, wskazany z imienia i nazwiska, będący „patronem” konkretnego postępowania upadłościowego. Sędzia – komisarz pełni funkcje organu postępowania upadłościowego.[1] Przepis art. 151 p.u. zastrzega domniemanie kompetencji dla sędziego-komisarza w postępowaniu upadłościowym. Sędzia-komisarz posiada kompetencje do zastępowania rady wierzycieli w warunkach określonych w art. 213 p.u. Domniemanie kompetencji sędziego-komisarza dotyczy wszelkich spraw związanych z przebiegiem postępowania upadłościowego. Sędzia-komisarz podejmuje czynności w postępowaniu z własnej inicjatywy, na wniosek syndyka, rady wierzycieli, wierzycieli, itp.[2]

W literaturze przedmiotu podkreśla się potrzebę aktywnego, a nie biernego uczestnictwa sędziego-komisarza w postępowaniu restrukturyzacyjnym.[3] Aktywna postawa sędziego-komisarza ma również znaczenie w postępowaniu upadłościowym.[4]

W piśmiennictwie prof. I. Gil[5] wyróżnia następujące typy czynności sędziego-komisarza: kierownicze (np. czynności dyscyplinujące syndyka, zwoływanie zgromadzeń wierzycieli, prowadzenie postępowania dowodowego, itp.) nadzorcze (nadzór nad syndykiem, kontrola uchwał rady wierzycieli, zgromadzenia wierzycieli, itp.), z zakresu pośredniego zarządu masą (poprzez określanie jakich czynności syndyk nie może wykonać bez zezwolenia).

Sędzia-komisarz na bieżąco kieruje tokiem postępowania upadłościowego. Postępowanie upadłościowe składa się z wielu elementów. Sędzia-komisarz sprawuje nadzór nad czynnościami syndyka. Sędzia-komisarz jest „przełożonym” syndyka. W piśmiennictwie C. Zalewski[6] wskazuje, że do kompetencji sędziego-komisarza należy również „nakazywanie podejmowania określonych działań zarówno tych, których obowiązek podjęcia wynika z bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa, ale również tych, których podjęcie jest uzasadnione dążeniem do uzyskania w pełni celów postępowania.”informacje o jednostce

tezy z piśmiennictwa

komentarze

Zgodnie z art. 154 p.u. sędzia-komisarz w zakresie swych czynności ma prawa i obowiązki sądu i przewodniczącego. Ilekroć w przepisach proceduralnych, w tym w Kodeksie postępowania cywilnego, jest mowa o kompetencjach sądu albo o kompetencjach przewodniczącego, to są one wykorzystywane w postępowaniu upadłościowym przez sędziego-komisarza, w zakresie właściwości działania sędziego-komisarza. Źródłem kompetencji sędziego-komisarza są zatem nie tylko przepisy Prawa upadłościowego ale także odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

 

Przepis art. 155 ust. 1 p.u. stanowi, że organy administracji publicznej (a zatem państwowe jak i samorządowe) obowiązane są udzielać pomocy sędziemu-komisarzowi w wykonywaniu jego czynności. Sędzia- komisarz może zatem zwrócić się o udzielenie do wskazanych podmiotów potrzebnej pomocy. Może tu chodzić w szczególności o udostępnienie informacji i danych. Należy przyjąć, że niezbędna pomoc powinna być udzielona w sposób bezzwłoczny. Zakres pomocy wyznaczają takie czynniki, jak potrzeby danej sprawy czy zakres kompetencji danego organu. Jeżeli sędzia-komisarz zwróci się do niewłaściwego organu administracji publicznej, wówczas sprawa powinna zostać przekazana organowi właściwemu przez organ niewłaściwy.informacje o jednostce

tezy z piśmiennictwa

komentarze

Po obwieszczeniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości banki, w których upadły ma rachunki bankowe, sejfy lub skrytki, są obowiązane zawiadomić o tym sędziego-komisarza (art. 155 ust. 1 p.u.).

 

[1] Zob. K. Babiarz-Mikulska, Charakter prawny instytucji sędziego-komisarza, s. 7 i n., C. Zalewski, Rola sędziego-komisarza w postępowaniu restrukturyzacyjnym, Mon. Pr. 2015, nr 12, s. 28 i n., M. Świąder, Rola sędziego-komisarza …, s. 27, R. Adamus, Problem zgody sędziego komisarza na wykonywanie zobowiązań po ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, Gazeta Sądowa nr 5/2006, s. 16 i n., P. Pogonowski, Sędzia-komisarz w postępowaniu upadłościowym - zarys czynności, PS 2000, nr 3, s. 44 i n., I. Gil, w: System prawa handlowego, t. 6, s. 897 i n.

[2] Zob. I. Gil, w: System prawa handlowego, t. 6, s. 898.

[3] C. Zalewski, Rola sędziego-komisarza w postępowaniu restrukturyzacyjnym, Mon. Pr. 2015, nr 12, s. 29.

[4] Z literatury zob. np. P. Pogonowski, Sędzia-komisarz w postępowaniu upadłościowym - zarys czynności, PS 2000, nr 3, s. 44 i n., K. Babiarz-Mikulska, Charakter prawny instytucji sędziego - komisarza oraz systematyka jego czynności w postępowaniu upadłościowym - uwagi praktyczne na tle postępowania z opcją likwidacyjną, St.Prawn.KUL 2014, nr 2, s. 7 i n.

[5] I. Gil, w: System prawa handlowego, t. 6, s. 899

[6] C. Zalewski, Rola sędziego-komisarza w postępowaniu restrukturyzacyjnym, Mon. Pr. 2015, nr 12, s. 29

Blog

20 stycznia 2019
Kompetencje sędziego-komisarza w upadłości.