Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Kolejne przepisy Ordynacji podatkowej wprowadzają zasady, w których bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, (art. 70 § 2, 6 o.p.), bieg terminu przedawnienia ulega przerwaniu (art. 70 § 3 i n. o.p.). Zgodnie z art. 70 § 3 o.p. bieg terminu przedawnienia przerywa ogłoszenie upadłości. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. W myśl art. 70 § 3a o.p. jeżeli ogłoszenie upadłości nastąpiło przed rozpoczęciem biegu terminu przedawnienia, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia następującego po dniu uprawomocnienia się postanowienia o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego. W myśl art. 70 § 6 o.p. bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu, z dniem wniesienia żądania ustalenia przez sąd powszechny istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa. W Ordynacji podatkowej: nie przewidziano wprost, że objęcie wierzytelności układem na podstawie Prawa restrukturyzacyjnego ma wpływ na bieg terminu przedawnienia; niemniej nie wskazano, że Ordynacja podatkowa reguluje w sposób wyłączny zagadnienie przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Dotychczas wielokrotnie orzecznictwo sądowe podkreślało, że np. Prawo upadłościowe i naprawcze, z którego wykiełkowało Prawo restrukturyzacyjne reguluje w sposób niezależny od prawa podatkowego zagadnienia związane z zobowiązaniami podatkowymi. Aktualny pozostaje wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 27 stycznia 2010 r.[1]w zakresie sensu stwierdzenia, że „o kolejności, zasadach i warunkach realizacji należności podatkowych, w tym odsetek zwłoki, podlegających zaspokojeniu z funduszów masy upadłości, stanowią regulacje zawarte w prawie upadłościowym i naprawczym. We wskazanym zakresie przepisy o.p. nie mają zastosowania.” Podobnie aktualna jest teza Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z dnia 7 grudnia 2005 r.[2], że „przepisy Prawa upadłościowego mają charakter lex specialis w stosunku do przepisów podatkowych, w tym przepisów ustawy Ordynacja podatkowa.” Zobowiązania podatkowe podatnika podlegają układowi na zasadach ogólnych (art. 150 pr. restr.). Układ podlega zatwierdzeniu przez sąd (art. 164 pr. restr.). Zgodnie z art. 166 ust. 1 pr.restr. układ wiąże wierzycieli, których wierzytelności według ustawy są objęte układem, chociażby nie zostały umieszczone w spisie wierzytelności.

Zobowiązanie podatkowe objęte układem nie może się zatem przedawnić przed upływem terminu płatności określonego w treści układu. Co więcej, zgodnie z art. 170 ust. 3 pr. restr. tytuły wykonawcze lub egzekucyjne, obejmujące wierzytelności objęte układem, tracą wykonalność z mocy prawa. Ustawodawca zakłada, że co do jednej wierzytelności może być tylko jeden tytuł egzekucyjny czy wykonawczy. W wyniku zawarcia układu i przeobrażenia w związku z tym wierzytelności powstaje nowy tytuł egzekucyjny (art. 102 ust. 2 p.r.).[3] Zatem przepis art. 70 § 4 o.p. daje organowi podatkowemu podstawę do tego aby bieg terminu przedawnienia został przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego, o którym podatnik został zawiadomiony w oparciu o tytuł egzekucyjny jaki tworzy układ w rozumieniu art. 102 pr. restr. Po przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie on na nowo od dnia następującego po dniu, w którym zastosowano środek egzekucyjny. Wreszcie wskazać należy, że nie ma powodów dla których zobowiązania podatkowe powinny być w układzie inaczej traktowane niż zobowiązania cywilnoprawne.

 

[1] I SA/Gl 706/09

[2] I FSK 752/05. Por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 12 maja 2015 r., II FSK 1089/13.

[3] Zob. post. SA w Poznaniu z 14.5.2003 r., I ACz 984/03, MoP 2004, Nr 12, s. 566

Blog

04 grudnia 2018
Karencja w spłacie układowych zobowiązań publicznoprawnych.