Papier wartościowy może spełniać różnorakie funkcje (zdolności) w obrocie prawnym. Po pierwsze, będzie to funkcja legitymacyjna. Polega ona na ułatwieniach (uproszczeniach) w identyfikacji wierzyciela z tytułu papieru wartościowego. Po drugie, należy wskazać na tzw. funkcję obiegową. Wyraża się ona w łatwości w obrocie prawami inkorporowanymi w treści papierów wartościowych. Intensywność funkcji obiegowej jest różna w zależności od rodzaju papieru wartościowego. Najwyższa jest w przypadku papierów wartościowych na okaziciela, najniższa w przypadku papierów wartościowych imiennych. W przypadku papierów wartościowych imiennych może ona być ograniczana (co do akcji zob. art. 337 § 2 k.s.h.). Obrót takimi papierami wartościowymi jak akcje imienne może być reglamentowany poprzez a) ustawę, b)statut spółki akcyjnej, c) umowę z akcjonariuszem. Dopuszczalne są umowy wprowadzające czasowe ograniczenie rozporządzenia papierami wartościowymi. Np. zgodnie z art. 338 § 1 k.s.h umowa ograniczająca na określony czas rozporządzanie akcją lub częścią ułamkową akcji jest dopuszczalna. Ograniczenie rozporządzania nie może być ustanowione na okres dłuższy niż pięć lat od dnia zawarcia umowy. Funkcja obiegowa papieru wartościowego wiąże się z możliwością zarówno przeniesienia papieru wartościowego jak i możliwością jego obciążenia zastawem, zastawem rejestrowym, prawem użytkowania (art. 265 k.c., 327 k.c., 340 k.s.h.). Funkcję legitymacyjną i obiegową zalicza się w piśmiennictwie do podstawowych funkcji papieru wartościowego: pozostałe mają charakter pomocniczy. Funkcja dowodowa wiąże się z utrwaleniem przez papier wartościowy stosunku prawnego. Moc dowodowa papieru wartościowego jest powiązana z ułatwieniami proceduralnymi (art. 485 § 2 k.p.c.). Papier wartościowy może spełniać funkcję kredytową. Np. dzięki emisji obligacji możliwe jest pozyskiwanie środków pieniężnych. Z drugiej strony można mówić o funkcji inwestycyjnej (lokacyjnej) papieru wartościowego. Dalej wskazać należy na funkcję płatniczą wyrażającą się w możliwości zastąpienia pieniądza w jego roli umarzania zobowiązań. Papier wartościowy może wreszcie spełniać funkcję gwarancyjną (zabezpieczającą).

Blog