Na początku należałoby wyjaśnić pojęcie „domicylu wekslowego” i pojęcie „miejsca płatności weksla” jako względnego warunku ważności zobowiązania wekslowego.

Otóż przez „domicyl” należy rozumieć dodatek wskazujący osobę trzecią, u której weksel ma być płatny. Taką wykładnię tego pojęcia podają: A.Szpunar, Komentarz do prawa wekslowego i czekowego, Warszawa 1996, s. 65, I.Heropolitańska Weksel w obrocie gospodarczym, Warszawa 1996, s. 61, I. Rosenbluth, Prawo wekslowe. Komentarz. Kraków 1936r., s. 49, W. Langowski, Klauzula domicylu w prawie wekslowym, PPH z 1999r., Nr 10, s. 21 – 22.

Pojęcie to, jako dodatkowa klauzula wekslowa, nie jest tożsame z pojęciem miejsca płatności weksla z art. 101 pr. weksl.

Niewątpliwym jest, że posiadacz weksel in blanco winien mieć wszelkie prawo do uzupełnienia weksla w taki sposób, aby miał on wszelkie cechy wymagane przez prawo.

Jeżeli posiadacz weksla może według swego uznania wpisać na wekslu datę płatności i miejsce wystawienia weksla, to tym bardziej może wpisać na wekslu – według swojego uznania – miejsce jego płatności. Ewentualne ograniczenia w tym zakresie mogłyby wiązać się z taką sytuacją, w której miejsce płatności weksla wpływałoby na treść stosunku wekslowego, np. na walutę weksla, wobec wpisania miejsca płatności za granicą. W tym stanie faktycznym sprawy wpisanie miejsca płatności innego niż siedziba wystawcy nie rodzi żadnych skutków dla stosunku wekslowego.

Wpisanie w treści weksla klauzuli „płatny zgodnie z deklaracją wekslową” w sytuacji gdy w deklaracji wekslowej brak szczególnych postanowień co do miejsca płatności należy traktować to jako dorozumianą zgodę wystawcy weksla na wpisanie jakiegokolwiek miejsca płatności. Por. orzeczenie sądowe (O.S.N. z 22/12 1931 Rw 1940/31, O.S.P. XI, poz. 462), które stanowi, iż dłużnik wekslowy nie może podnieść zarzutu, jakoby weksel został niezgodnie z jego wolą co do terminu płatności wypełniony, jeżeli z biorącym nie zawarł żadnej umowy co do terminu płatności weksla.

Zgodnie z orz. Sądu Najwyższego z 4.01.1936r., III C 507/34, OSP 1936, Nr 1, poz. 314 „zarzut, że weksel został wypełniony niezgodnie z wolą zobowiązanego wekslowo przez oznaczenie innego miejsca płatności, aniżeli było umówione, powinien udowodnić ten dłużnik wekslowy, który podniósł zarzut.”

Dalej podnieść należy, iż nawet gdyby uznać, że klauzula wekslowa z oznaczeniem miejsca płatności w miejscowości X była wpisana w sposób niewłaściwy z uwagi na brak kompetencji remitenta wekslowego do uczynienia takiego zapisu, to wówczas miejsce płatności w miejscowości X należałoby traktować jako niezastrzeżone.

Zatem zgodnie z art. 102 pr. weksl. miejscem płatności byłaby siedziba wystawcy, zobowiązanie wekslowe utrzymałoby się w mocy i nie powstałby w ogóle skutek nieważności.

Istotne znaczenie z punktu widzenia istoty problemu wymagające odnotowania ma stanowisko Sadu Najwyższego w wyroku z 16.11.1998r. I CKN 889/97, publ. OSNC 1999r., Nr 6, poz. 109. Otóż Sąd Najwyższy stwierdził, iż „zestawienie treści art. 101 i 102 Prawa wekslowego pozwala na wyprowadzenie wniosku, że brak "osobnego" oznaczenia miejsca płatności i jednocześnie brak możliwości pośredniego oznaczenia tego miejsca przy wykorzystaniu ust. 3 i 4 art. 102 Prawa wekslowego powoduje nieważność weksla. Z treści tych przepisów nie można natomiast wyprowadzić jednoznacznego wniosku, że w sytuacji, gdy na wekslu nie występuje brak miejsca płatności, a wręcz przeciwnie, doszło do wskazania więcej niż jednego takiego miejsca, weksel powinien być uznany za nieważny. (...)”

Blog