Doboru wierzycieli (a w gruncie rzeczy wierzytelności – por. ust. 4 art. 180 p.r.) do układu częściowego dokonuje jednostronnie dłużnik.

Po pierwsze kryterium zasadniczym dla wyodrębnienia wierzytelności układowych jest zasadniczy wpływ zobowiązań układowych na przedsiębiorstwo dłużnika (art. 180 ust. 1 p.r.). Po drugie, wyodrębnienie wierzycieli objętych układem częściowym odbywa się w oparciu o a) obiektywne, b) jednoznaczne i c) uzasadnione ekonomicznie kryteria. Owe kryteria muszą dotyczyć stosunków prawnych wiążących wierzycieli z dłużnikiem, z których wynikają zobowiązania objęte propozycjami układowymi (art. 180 ust. 2 p.r.). Kryteria selekcji odnoszą się do wierzytelności układowych- nie można zatem wciągać w orbitę układu wierzytelności w ogóle nie podlegających układowi (za wyjątkiem przypadku, o którym mowa 181 p.r.). Niewątpliwie ustawodawca pozostawia dłużnikowi stosunkowo duży margines swobody.

Kryteria doboru wierzycieli do układu częściowego nie mogą mieć na celu pominięcia wierzyciela przeciwnego zawarciu układu częściowego (art. 180 ust. 3 p.r.). Wierzyciel pominięty układem częściowym ma prawo do całej należności, bez jakiegokolwiek moratorium w spłacie, w terminach płatności wynikających ze źródła danego zobowiązania. Sprzeciw wierzyciela co do objęcia go układem, który został wskazany jako wierzyciel układowy na podstawie obiektywnych kryteriów, nie prowadzi jeszcze do stwierdzenia naruszenia treści art. 180 ust. 3 p.r.

Kryteria doboru wierzytelności do układu częściowego, przyjęte in casu przez dłużnika, podlegają kontroli ex post sądu restrukturyzacyjnego (art. 182 ust. 2 i 3 p.r.). W granicach ustawowych dłużnik może zaproponować jedno albo więcej kryteriów selekcji (np. grupa wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo i grupa wierzytelności obejmujących dostawców). Może być więcej niż jedno kryterium selekcji dla jednej kategorii wierzytelności (np. wierzytelności strategicznych dostawców surowców powyżej 100.000 zł).

Ustawodawca jedynie przykładowo wskazał jakiego rodzaju wierzytelności mogą być objęte układem częściowym (art. 180 ust. 4 p.r.).

Po pierwsze, układem częściowym mogą być wierzytelności z tytułu finansowania działalności dłużnika przez udzielone kredyty, pożyczki i inne podobne instrumenty (co istotne układ częściowy może obejmować – pod pewnymi warunkami – wierzytelności zabezpieczone rzeczowo na składnikach majątkowych dłużnika, bez jego zgody).

Po drugie, układem częściowym mogą być wierzytelności z tytułu z tytułu umów o zasadniczym znaczeniu dla funkcjonowania przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności z tytułu dostawy najważniejszych materiałów lub umów leasingu majątku niezbędnego dla działalności prowadzonej przez dłużnika.

Po trzecie, układem częściowym mogą być wierzytelności zabezpieczone hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską na przedmiotach i prawach niezbędnych do prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika. Przy czym chodzi tu o wierzytelności lub ich części znajdujące pokrycie w przedmiocie zabezpieczenia (zob. art. 181 p.r.).

Po czwarte, układem częściowym mogą być największe wierzytelności określone według konkretnej sumy. To kryterium wydaje się być proste. Może np. obejmować wierzytelności (z jakichkolwiek tytułów) przysługujące danemu wierzycielowi o równowartości przekraczającej równowartość 10.000 zł z zastrzeżeniem, że nie obejmują wierzytelności objętych cesją lub indosem po dniu układowym (w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu) albo po dniu otwarcia przyspieszonego postępowania układowego. Można rekomendować aby kwota graniczna była odpowiednio „odsunięta” od najbliższej wielkościowo wierzytelności nie objętej ramami selekcji.

Z istoty rzeczy układ częściowy w postępowaniu o zatwierdzenie układu (a) dewelopera, nie może obejmować wierzytelności nabywców oraz wierzytelności zabezpieczonych na nieruchomości, na której jest prowadzone przedsięwzięcie deweloperskie (art. 351 p.r.), a układ częściowy (b) emitenta obligacji - wierzytelności z tytułu emisji obligacji (art. 361 ust. 3 p.r.).

Dopuszczalne jest aby w ramach przyjętych przez dłużnika kryteriów dla danej grupy tylko jeden wierzyciel spełniał przyjęte przez dłużnika kryteria. Niemniej układ częściowy zawsze musi obejmować więcej niż jednego wierzyciela.

Należy bronić poglądu, że dłużnik może zaproponować podział wierzycieli na grupy obejmujące poszczególne kategorie interesu w rozumieniu art. 161 p.r. W wyniku podziału wierzycieli na grupy dłużnik może zaproponować poszczególnym wierzycielom różne propozycje układowe (art. 162 ust. 1 p.r.).

Podział wierzycieli na grupy interesu nie może być pozorny.

 

Blog

12 grudnia 2018
Dobór wierzycieli do układu częściowego.