Bank udzielił kredytu w rachunku bieżącym dłużnikowi. Po otwarciu linii kredytowej bank odmówił organowi egzekucyjnemu realizacji zajęcia tytułu zabezpieczenia z rachunku bankowego podnosząc, że udzielono kredytu w rachunku bieżącym, a wobec braku dodatniego salda na rachunku bankowym nie istnieje wierzytelność podlegająca zajęciu. Środki pieniężne wpłacane na rachunek bankowy przez kontrahentów dłużnika – kredytobiorcy nie stanowią własności posiadacza rachunku bankowego ale własność banku.[1] W dalszej kolejności doszło do otwarcia postępowania sanacyjnego dłużnika. Zarządca masy sanacyjnej zażądał od banku zapłaty odszkodowania (opartego o podstawę deliktową) z tytułu odmowy realizacji zajęcia, twierdząc, że gdyby do realizacji zajęcia doszło komornik przekazałby do masy sanacyjnej nie wydane wierzycielowi sumy pieniężne.

Czy hipotetycznie szkoda może mieć postać uszczerbku polegającego na tym, iż gdyby bank zrealizował zajęcie organu egzekucyjnego w oparciu o tytuł zabezpieczenia, to do rąk zarządcy masy sanacyjnej wpłynęłyby sumy niewydane wierzycielowi?

Działanie sprawcze miało miejsce przed otwarciem sanacji, wówczas gdy bank – załóżmy niesłusznie – odmówił realizacji tytułu zabezpieczenia. Konsekwencją takiego zachowania banku, przy hipotetycznym założeniu jego bezprawności, jest pokrzywdzenie wierzyciela w interesie którego nie doszło do zabezpieczenia. Dalszy, niezależny od domniemanego sprawcy szkody ciąg zdarzeń nie może „wymienić” poszkodowanego.

Ustawodawca wprowadzając w art. 361 § 1 k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej ograniczenie odpowiedzialności tylko za normalne (czyli zwykłe, typowe, występujące zazwyczaj) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości. Innymi słowy odwołanie do teorii przyczynowości adekwatnej, wyklucza ze schematu odpowiedzialności deliktowej zdarzenie polegające na dojściu do otwarcia sanacji dłużnika, efektem którego w łańcuchu zdarzeń ma miejsce ustawowy skutek wykluczający możliwość zaspokojenia wierzyciela z przedmiotu zabezpieczenia, gdy przedmiot zabezpieczenia podlegałby wydaniu do masy sanacyjnej.

Nie można przyjąć, że bank nie realizując tytułu zabezpieczenia i finansując dłużnika wyrządził szkodę dłużnikowi.

Blog