U S T A W A

z dnia ………………

o f r a n c z y z i e

Rozdział 1.

Postanowienia ogólne

Art. 1

Ustawa określa

1. prawa i obowiązki stron umowy franczyzy;
2. zasady ochrony zbiorowych interesów franczyzobiorców.

Art. 2

1. Przez umowę franczyzy organizator sieci, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, udziela drugiej stronie zezwolenia na korzystanie w szczególności z jego nazwy, godła, symboli, znaków towarowych, patentów, jak również zidentyfikowanej, istotnej i poufnej koncepcji lub techniki prowadzenia działalności gospodarczej i zobowiązuje się do udzielenia pomocy, a franczyzobiorca zobowiązuje się do prowadzenia działalności we własnym imieniu i na własny rachunek zgodnie ze wskazówkami organizatora sieci i do zapłaty wynagrodzenia.

2. Przepisy niniejszej ustawy nie uchybiają przepisom o ochronie konkurencji.

Art. 3

Niedopuszczalne jest w szczególności:

1. organizowanie sieci franczyzy lub oferowanie innym przystąpienia do niej bez wcześniejszego dokładnego, długotrwałego sprawdzenia jej modelu biznesowego w szczególności poprzez własną działalność organizatora sieci lub jego poprzednika prawnego;

2. organizowanie sieci franczyzy na takich zasadach, że franczyzobiorcy zachowujący się zgodnie z prawem, jak również zgodnie z zasadami prawidłowego gospodarowania i stosownie do wskazówek organizatora sieci nie są w stanie pokrywać z osiąganych przychodów uzasadnionych kosztów, a stan taki trwa dłużej niż trzy miesiące, o ile nie zachodzi nadzwyczajna przyczyna zewnętrzna, której strony ani nie przewidywały. ani nie mogły przewidzieć przy zawieraniu umowy franczyzy.

Rozdział 2

Prospekt organizatora sieci franczyzowej

Art. 4

1. Przed zawarciem umowy franczyzy, w tym umowy przedwstępnej lub warunkowej, aktualnego organizator sieci przedstawia prospekt informacyjny organizatora sieci franczyzowej, zwany dalej „prospektem”.

2. Prospekt organizatora sieci franczyzowej organizowanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na prawo rządzące kontraktem, zawiera w szczególności:

1. opis działalności franczyzowej organizatora sieci i jej dotychczasową historię, w tym liczbę zawartych umów franczyzowych i liczbę czynnych umów franczyzowych według danych nie późniejszych niż trzy miesiące przed datą przedstawienia prospektu informacyjnego;
2. informacje o organizatorze sieci i podmiotach pozostających z nim w stosunku zależności lub dominacji, jak również o podmiotach powiązanych;
3. sprawozdania finansowe za przynajmniej dwa ostatnie lata obrotowe;
4. informację o sprawach sądowych dotyczących franczyzy, które kwestionują system franczyzowy lub mogą zagrozić funkcjonowaniu franczyzy i których stroną jest organizator sieci lub podmioty z nim powiązane;
5. szczegółowy opis zasad działalności sieci franczyzowej oraz ogólny opis działalności, która ma być wykonywana przez franczyzobiorcę;
6. wynagrodzenie organizatora sieci, w tym także wszelkie formy wynagrodzenia pośredniego;
7. opis profilu idealnego franczyzobiorcy, w tym wymogi co do ewentualnego wcześniejszego doświadczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej, poziomu wykształcenia i innych cech, które franczyzobiorca musi lub powinien posiadać;
8. wymogi dotyczące bezpośredniego i osobistego zaangażowania franczyzobiorcy w prowadzenie działalności franczyzowej;
9. szczegółowe informacje o całkowitych, szacunkowych nakładach inwestycyjnych niezbędnych do poniesienia celem rozpoczęcia działalności franczyzowej;
10. szczegółowe informacje o szacunkowej wartości zapasów towarów, jeżeli dotyczy to danej działalności i warunków płatności za nie;
11. szczegółowe informacje na temat zobowiązania franczyzobiorcy do zakupu wszelkich towarów lub usług wymaganych do rozpoczęcia lub prowadzenia działalności franczyzowej;
12. szczegółowe informacje o zakresie pomocy dla franczyzobiorcy, w tym w szczególności o innowacjach technologicznych, szkoleniach franczyzobiorców i pracowników (w tym o czasie ich trwania, treści i kosztach), o podręcznikach franczyzowych;
13. informację na temat pomocy ze strony organizatora sieci w analizie i wyborze lokalizacji, w której działalność franczyzowa ma być wykonywana;
14. szczegółowe informacje o nadzorze nad sposobem wykonywania działalności franczyzowej przez franczyzobiorcę, w tym o zakresie dokumentów i danych jakie będzie obowiązany udostępniać franczyzobiorca;
15. szczegółowe informacje o znaku towarowym i innych prawach własności intelektualnej związanych z działalnością franczyzową, które będą wykorzystywane przez franczyzobiorcę;
16. szczegółowe informacje na temat sposobu postępowania z know-how w zakresie produktów, procesów lub zarządzania oraz poufnych informacji związanych z przemysłem, handlem, finansami po rozwiązaniu umowy;
17. szczegółowe informacje o zakazie konkurencji obowiązującym franczyzobiorcę po rozwiązaniu umowy;
18. pełną kopię standardowej umowy franczyzowej (i ewentualnej umowy przedwstępnej), która ma zostać zawarta z franczyzobiorcą;
19. określenie zasad przejścia praw i obowiązków z umowy franczyzy, zasad dziedziczenia, zasad dopuszczalności zmian składu wspólników franczyzobiorcy bez zgody organizatora sieci i inne podobne ograniczenia, jeżeli istnieją;
20. zdarzenia, które spowodują nałożenie kar, innych obciążeń lub wypłatę odszkodowania i ich odpowiednich kwot;
21. informacje, czy franczyzobiorca będzie zobowiązany do minimalnych kwot zakupu towarów i usług od organizatora sieci lub osób wyznaczonych przez organizatora sieci oraz o możliwości i warunkach odmowy przyjęcia produktów lub usług wymaganych przez organizatora sieci;
22. informację, czy istnieje stowarzyszenie lub inna organizacja zrzeszająca franczyzobiorców;
23. okres obowiązywania umowy franczyzowej i warunki jej przedłużenia, jeżeli są przewidziane;
24. wysokość wszelkich bieżących opłat przypadających do zapłaty przez franczyzobiorcę na rzecz organizatora sieci lub osoby trzeciej przez niego wskazanej, z wyszczególnieniem tytułów zapłaty, a w tym w szczególności bieżące wynagrodzenie organizatora sieci, czynsz za udostępnione do korzystania rzeczy, w tym opłaty z tytułu najmu lokalu i minimalne ubezpieczenie;
25. określenie, czy organizator sieci może czerpać zyski z podnajmu lokalu franczyzobiorcy (gdy franczyzobiorca podnajmuje lokal od organizatora sieci).

3. Prospekt, o którym mowa w ust. 2, należy udostępnić potencjalnemu franczyzobiorcy co najmniej na 14 dni przed:

a) podpisaniem umowy franczyzowej lub umowy przedwstępnej, jeśli taka istnieje, lub

b) zapłatą jakiejkolwiek opłaty na rzecz organizatora sieci lub podmiotu powiązanego.

3. Prospekt, o którym mowa w ust. 2, powinien przedstawiać informacje o sieci franczyzowej przy użyciu języka zrozumiałego dla przeciętnego odbiorcy.

4. Niedopuszczalne jest podawanie w prospekcie, o którym mowa w ust. 2, niepełnych lub nieprawdziwych lub niezweryfikowanych w odpowiedni sposób informacji o korzyściach związanych z przystąpieniem do sieci franczyzowej i o uczestnictwie w niej jak i zatajanie związanego z tym ryzyka.

Rozdział 3

Prawa i obowiązki stron umowy franczyzy

Art. 5

Jeżeli organizator sieci wymaga, aby franczyzobiorca poniósł na swój koszt określone nakłady, ich rodzaj i wielkość powinny być dokładnie określone w umowie. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 6

1. W umowie franczyzy można zastrzec, że za osobnym wynagrodzeniem (wynagrodzenie del credere) organizator sieci gwarantuje określoną wysokość przychodów, kosztów i dochodów franczyzobiorcy prowadzącego działalność zgodnie ze wskazówkami organizatora sieci.

2. Organizator sieci nie może pobierać wynagrodzenia wstępnego w kwocie wyższej niż wynagrodzenie za okres gospodarczy równy trzem miesiącom. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 7

Jeżeli termin płatności wynagrodzenia organizatora sieci nie jest oznaczony, płatne jest ono z dołu w terminie miesięcznym.

Art. 8

1. Zapewnienia organizatora sieci o korzyściach jakie daje przystąpienie do sieci i uczestnictwo w niej, bez względu na ich formę, stanowią część umowy. Franczyzobiorca może żądać potwierdzenia tych zapewnień na piśmie. Zrzeczenie się tego uprawnienia jest nieważne. Nie uchybia to przepisom nakładającym obowiązki informacyjne na organizatorów sieci.

2. Udzielenie pomocy przez organizatora sieci osobie fizycznej, która nigdy wcześniej nie prowadziła działalności gospodarczej ,obejmuje w szczególności przeszkolenie w zakresie podstaw ekonomicznych i prawnych jej prowadzenia. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 9

Umowa franczyzy powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności, z zastrzeżeniem art. 8.

Art. 10

Umowę franczyzy zawartą na czas dłuższy niż dziesięć lat poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas oznaczony. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 11

1. Każda ze stron zobowiązana jest do zachowania lojalności wobec drugiej.

2. Franczyzobiorca obowiązany jest do zachowania w tajemnicy szczególnej koncepcji lub techniki prowadzenia działalności gospodarczej udostępnionej przez organizatora sieci. Obowiązek zachowania tajemnicy trwa także 5 lat po ustaniu umowy, o ile strony nie zastrzegły innego terminu.

Art. 12

1. O ile strony umowy nie postanowią inaczej, bez zgody organizatora sieci franczyzobiorca nie może praw z umowy franczyzy przenieść na inną osobę, wnieść tytułem wkładu do spółki lub wykonywać ich z nową osobą.

2. W braku odmiennej umowy franczyza wygasa z chwilą śmierci franczyzobiorcy.

Art. 13

Organizator sieci nie może zobowiązywać franczyzobiorcy do nabywania towarów i usług od organizatora sieci lub osoby trzeciej za ceny odbiegające od cen rynkowych. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 14

Jeżeli wskutek okoliczności, za które franczyzobiorca odpowiedzialności nie ponosi i które nie dotyczą jego osoby, zwykły przychód z działalności franczyzowej uległ zmniejszeniu, franczyzobiorca może żądać zmniejszenia wynagrodzenia organizatora sieci za dany okres gospodarczy. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 15

Dopuszczalne jest zastrzeżenie w umowie zmniejszenia wynagrodzenia dla organizatora sieci za dany okres gospodarczy pod warunkiem należytego wykonywania zobowiązań przez franczyzobiorcę.

Art. 16

Na zabezpieczenie roszczeń z umowy franczyzy nie można wystawić, poręczyć ani indosować weksla ani czeku na zlecenie.

Art. 17

Organizator może w każdym czasie – sam lub przez osobę trzecią – przeprowadzić kontrolę działalności franczyzobiorcy, a także żądać od franczyzobiorcy niezwłocznego udostępnienia informacji i danych o jego działalności w takim zakresie, w jakim strony określiły to w umowie. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 18

Organizator sieci może wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym umowę zawartą na czas oznaczony jak i na czas nieoznaczony, jeżeli:

1. franczyzobiorca pomimo pisemnego upomnienia nadal rażąco narusza postanowienia umowy franczyzy;
2. franczyzobiorca zalega wobec organizatora siei z zapłatą wynagrodzenia za dwa pełne okresy płatności.

Art. 19

Franczyzobiorca może wypowiedzieć ze skutkiem natychmiastowym umowę zawartą na czas oznaczony jak i na czas nieoznaczony, jeżeli:

1. wskutek okoliczności, za które franczyzobiorca odpowiedzialności nie ponosi i które nie dotyczą jego osoby, dalsze wykonywanie umowy franczyzy miałoby bezpośredni i oczywisty wpływ na powstanie stanu niewypłacalności albo zagrożenia niewypłacalnością franczyzobiorcy;
2. organizator sieci rażąco narusza postanowienia umowy franczyzy.

Art. 20

1. Umowa zawarta na czas nieoznaczony może być wypowiedziana na trzy miesiące naprzód w pierwszym roku kalendarzowym, na dwa miesiące naprzód w drugim roku kalendarzowym i na miesiąc naprzód w trzecim i kolejnym roku kalendarzowym jej obowiązywania.

2. Ustawowe terminy wypowiedzenia mogą zostać przedłużone.

3. W przypadku wypowiedzenia umowy franczyzy przez organizatora sieci przed zamortyzowaniem nakładów poniesionych przez franczyzobiorcę organizator sieci winien wyrównać franczyzobiorcy powstały uszczerbek. Nie dotyczy to wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym z przyczyn dotyczących franczyzobiorcy. Przeciwne postanowienie umowne jest nieważne.

Art. 21

1. Po ustaniu umowy franczyzobiorca jest obowiązany do zwrotu przedmiotów otrzymanych od organizatora sieci i nie może korzystać ze szczególnej koncepcji i techniki prowadzenia działalności gospodarczej otrzymanej od organizatora sieci.

2. O ile strony nie postanowią inaczej, franczyzobiorca nie może prowadzić działalności konkurencyjnej względem organizatora sieci przez trzy lata po ustaniu umowy. Franczyzobiorcy nie przysługuje odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji.

Rozdział 4

Zakaz praktyk naruszających zbiorowe interesy franczyzobiorców

Art. 22

1. Zakazane jest stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy franczyzobiorców.

2. Przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy franczyzobiorców rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy będącego organizatorem sieci franczyzowej, w szczególności:

1. naruszanie obowiązku udzielania franczyzobiorcom rzetelnej, prawdziwej, odpowiednio zweryfikowanej i pełnej informacji o warunkach przystąpienia do sieci i uczestnictwie w niej;
2. zastrzeganie kar umownych, odstępnego i innych tego typu ryczałtowo liczonych obciążeń dla franczyzobiorców, w nadmiernych, nieproporcjonalnych wysokościach;
3. nadużywanie tytułu do nakładania kar umownych i innych ryczałtowo liczonych obciążeń dla franczyzobiorców;
4. czyny nieuczciwej konkurencji przeciwko franczyzobiorcom.

3. Nie jest zbiorowym interesem franczyzobiorców suma indywidualnych interesów franczyzobiorców.
4. W sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy franczyzobiorców właściwy jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zwany dalej „Prezesem Urzędu”.
5. Do decyzji w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy franczyzobiorców, postępowania przed Prezesem Urzędu, kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów o ochronie zbiorowych interesów konsumentów.

Rozdział 5

Zmiany w przepisach dotychczasowych. Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 23

W ustawie Kodeks wykroczeń dodaje się Art. […] w brzmieniu:

§ 1. Kto w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa jako organizator sieci zawiera umowę franczyzy, podając nieprawdziwe informacje o korzyściach jakie daje przystąpienie do sieci i uczestnictwo w niej, podlega karze grzywny.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto zawierając z franczyzobiorcą będącą osobą fizyczną, która nigdy wcześniej nie prowadziła działalności gospodarczej, umowę franczyzy nie dopełnia obowiązku udzielenia pomocy polegającego na przeszkoleniu tej osoby w zakresie podstaw ekonomicznych i prawnych prowadzenia działalności gospodarczej.

§ 3. Kto przyjmuje od franczyzobiorcy lub osoby trzeciej weksel lub czek niezawierający klauzuli „nie na zlecenie” w celu spełnienia lub zabezpieczenia świadczenia wynikającego z umowy franczyzy, podlega karze grzywny.

§ 4. Jeżeli przedsiębiorcą jest podmiot niebędący osobą fizyczną, odpowiedzialność przewidzianą w przepisach § 1–3 ponosi osoba kierująca przedsiębiorstwem organizatora sieci lub osoba upoważniona do zawierania umów franczyzy.

Art. 24

Ustawa ma zastosowanie także do umów zawartych przed jej wejściem w życie.

Art. 25

Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia.

Blog