Przepis art. 173 p.u. stanowi, że syndyk – bez względu na osobę upadłego - niezwłocznie obejmuje majątek upadłego, zarządza nim, zabezpiecza oraz przystępuje do jego likwidacji. Do obowiązków syndyka w ramach inwentaryzacji masy należy ustalenie wierzytelności przysługujących upadłemu. Zgodnie z art. 331 ust. 1 p.u. likwidacja wierzytelności upadłego następuje przez ich zbycie albo ściągnięcie. Obowiązkiem syndyka jest zatem ściągnięcie istniejących wierzytelności przysługujących upadłemu. Za prawidłową realizację tego obowiązku syndyk odpowiada m.in. cywilnie i dyscyplinarnie. Syndyk nie działa w tym zakresie ex equo et bono ale w oparciu o przepisy prawa. W myśl art. 179 p.u. syndyk jest przy tym obowiązany podejmować działania z należytą starannością, w sposób umożliwiający optymalne wykorzystanie majątku upadłego w celu zaspokojenia wierzycieli w jak najwyższym stopniu, w szczególności przez minimalizację kosztów postępowania.
Zatem analiza czy w przypadku upadłości SKOK i istnienia odpowiedniego postanowienia w statucie kasy o podwyższonej odpowiedzialności członków za straty, syndyk masy upadłości kasy może dochodzić od członków kasy uzupełnienia straty jest z punktu widzenia metodyki pracy syndyka całkowicie uzasadniona.
W zakresie spraw majątkowych, z dniem ogłoszenia upadłości, syndyk przejmuje kompetencje wszelkich organów upadłego – osoby prawnej w jakie jest ona wyposażona: zarządzających, nadzorczych, stanowiących. Kompetencje tych organów (o ile nie zostają one w ogóle rozwiązane) są w czasie upadłości „uśpione”. Syndyk przy wykonywaniu swoich ustawowych obowiązków nie jest i nie może być zależny ani od zarządu osoby prawnej jej rady nadzorczej czy walnego zgromadzenia albo tzw. zebrania przedstawicieli[1] (o ile w danej strukturze prawnej takie organy występują). Przy czym zgodnie z przepisami o odrębnym postępowaniu upadłościowym wobec banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych, o ile skutki te nie nastąpiły wcześniej z dniem ogłoszenia upadłości organy zarządzające i nadzorcze kasy ulegają rozwiązaniu (art. 433 pkt 1 w zw. z art. 441 „a” ust. 4 p.u.).
Z punktu widzenia niniejszego wpisu ma znaczenie regulacja prawna art. 38 § 1 pkt 4 pr. spół. zgodnie z którą, do wyłącznej właściwości walnego zgromadzenia należy podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat.
Odpowiedzialność członka kasy za stratę jest konstrukcją, która wprowadza minimum gwarancji korporacyjnych (członkowskich) dla członków kasy. Obciążenie członków kasy ciężarem straty bilansowej jest wewnętrzną decyzją większości samych członków kasy (nihil novi sine communi consensu). Wyraża się ona w autonomii woli zbiorowości (członków kasy) ujętej w formie uchwały. Ani zarząd kasy, ani Komisja Nadzoru Finansowego ani inny organ nie może wymusić podjęcia uchwały o określonej treści. Również syndyk nie może nałożyć na członków kasy takiego obowiązku.
[1] Przepis art. 37 pr. spół. w zw. z art. 2 u. SKOK zastrzega, że statut może postanowić, że jeżeli ilość członków przekroczy liczbę w nim określoną, walne zgromadzenie członków zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli. W takim wypadku statut powinien określać zasady ustalania liczby przedstawicieli i ich wyboru oraz czas trwania przedstawicielstwa. Do zebrania przedstawicieli stosuje się odpowiednio przepisy ustawy i statutu o walnych zgromadzeniach. O czasie, miejscu i porządku obrad zebrania przedstawicieli należy zawiadomić wszystkich członków spółdzielni w sposób wskazany w statucie. Członek niebędący przedstawicielem może uczestniczyć w zebraniu przedstawicieli bez prawa głosu.
Blog