Czy roszczenia podnoszone przez syndyków a dotyczące odpowiedzialności członków SKOK za straty bilansowe nie powinny zostać poddane pilnej ocenie prawnej Sądu Najwyższego?

 

Przedmiotowy problem prawny ma bardzo doniosłe znaczenie społeczne (zarówno w wymiarze moralnym jak i z uwagi na ogromną liczbę osób dotkniętą tym problemem prawnym), a fakt rozbieżności orzecznictwa sądów powszechnych w tych sprawach nie powinien budzić wątpliwości.

 

Członkostwo w SKOK wiąże się z powstaniem szczególnego rodzaju więzi, którą określić można jako relacja bonissime fidei. Pozwanymi w tych sprawach są osoby zwykle o słabszej pozycji niż profesjonalny pełnomocnik syndyka, osoby bez wiedzy specjalistycznej w sprawach upadłościowych czy wreszcie - last but not least -  osoby bez funduszy na obsługę prawną.

 

Swój pogląd na temat bezzasadności roszczeń syndyków wyraziłem w kilku poprzednich wpisach.

 

https://adamusrafal.pl/kiedy-syndyk-skok-moze-a-kiedy-nie-moze-dochodzicod-czlonkow-skok

https://adamusrafal.pl/czy-syndyk-skok-moze-zadecydowac-o-obowiazkupokrycia-straty-bilansowej-przez-czlonka-skok

https://adamusrafal.pl/czy-czlonek-skok-odpowiada-w-podwojnej-wysokosci-za-strate-bilansowa-po-ogloszeniu-upadlosci-skok

https://adamusrafal.pl/czlonkowie-upadlej-skok-nie-odpowiadaja-wobec-jej-wierzycieli

https://adamusrafal.pl/dlaczego-syndyk-nie-moze-zadac-od-czlonkow-skok-pokrycia-strat-bilansowych

https://adamusrafal.pl/niesluszne-zadania-syndykow-wobec-czlonkow-skok-w-upadlosci

 

Niemniej zapatrywanie prawne jest tylko zapatrywaniem prawnym i nie można przeceniać jego wagi.

 

Tymczasem Sąd Najwyższy wielokrotnie wydawał ważne i mądre orzeczenia dające realną ochronę prawną osobom potrzebującym takiej ochrony, np. nabywcom lokali mieszkalnych w sprawach upadłości deweloperskiej.

 

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym, Sąd Najwyższy jest organem władzy sądowniczej, powołanym do sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez:

a) zapewnienie zgodności z prawem i jednolitości orzecznictwa sądów powszechnych przez rozpoznawanie środków odwoławczych oraz podejmowanie uchwał rozstrzygających zagadnienia prawne,

b) kontrolę nadzwyczajną prawomocnych orzeczeń sądowych w celu zapewnienia ich zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej przez rozpoznawanie skarg nadzwyczajnych.

 

Z uwagi na wartość przedmiotu sporu typowej sprawy i próg sprawy kasacyjnej spór może nie trafić do Sądu Najwyższego w toku instancji.

 

Zgodnie z art. 83 § 1 u. SN jeżeli w orzecznictwie m.in. sądów powszechnych ujawnią się rozbieżności w wykładni przepisów prawa będących podstawą ich orzekania, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego lub Prezes Sądu Najwyższego może, w celu zapewnienia jednolitości orzecznictwa, przedstawić wniosek o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego Sądowi Najwyższemu w składzie 7 sędziów lub innym odpowiednim składzie.

 

Z wnioskiem mogą wystąpić również m.in. :

  • Prokurator Generalny,
  • Rzecznik Praw Obywatelskich
  • w zakresie swojej właściwości Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego
  • w zakresie swojej właściwości Rzecznik Finansowy.

 

Do osób uprawnionych do złożenia wniosku o podjęcie stosownych działań mogą występować stowarzyszenia, fundacje, osoby prywatne.

 

Uchwały pełnego składu Sądu Najwyższego, składu połączonych izb oraz składu całej izby, z chwilą ich podjęcia, uzyskują moc zasad prawnych. Skład 7 sędziów może postanowić o nadaniu uchwale mocy zasady prawnej (art. 87 § 1 u. SN). Uchwały, które uzyskały moc zasad prawnych, są publikowane wraz z uzasadnieniem w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Sądu Najwyższego prawnej (art. 87 § 2 u. SN). Jeżeli jakikolwiek skład Sądu Najwyższego zamierza odstąpić od zasady prawnej, przedstawia powstałe zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia składowi całej izby. Odstąpienie od zasady prawnej uchwalonej przez izbę, połączone izby albo pełny skład Sądu Najwyższego, wymaga ponownego rozstrzygnięcia w drodze uchwały odpowiednio przez właściwą izbę, połączone izby lub pełny skład Sądu Najwyższego. Jeżeli skład jednej izby Sądu Najwyższego zamierza odstąpić od zasady prawnej uchwalonej przez inną izbę, rozstrzygnięcie następuje w drodze uchwały obu izb. Izby mogą przedstawić zagadnienie prawne do rozpoznania przez pełny skład Sądu Najwyższego prawnej (art. 88 u. SN).

 

Dodatkowe możliwości otwiera także instytucja skargi nadzwyczajnej.

 

Jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia zgodności z zasadą demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego kończącego postępowanie w sprawie może być wniesiona skarga nadzwyczajna, o ile:

1) orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji

lub

2) orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

lub

3) zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego – a orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia (art. 89 § 1 u. SN).

 

Skargę nadzwyczajną może wnieść m.in.:

  • Prokurator Generalny,
  • Rzecznik Praw Obywatelskich
  • w zakresie swojej właściwości Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego
  • w zakresie swojej właściwości Rzecznik Finansowy (art. 89 § 2 u. SN)..

 

Skargę nadzwyczajną wnosi się w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna – w terminie roku od dnia ich rozpoznania (art. 89 § 3 zd. 1 u. SN).

 

Zgodnie z art. 90. § 1 u. SN od tego samego orzeczenia w interesie tej samej strony skarga nadzwyczajna może być wniesiona tylko raz.

 

W przypadku uwzględnienia skargi nadzwyczajnej, Sąd Najwyższy uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i stosownie do wyników postępowania orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania właściwemu sądowi, w razie potrzeby uchylając także orzeczenie sądu pierwszej instancji, albo umarza postępowanie.

 

Sąd Najwyższy oddala skargę nadzwyczajną, jeżeli stwierdzi brak podstawy do uchylenia zaskarżonego orzeczenia (art. 91 § 1 u. SN).

 

Lawina bieg od tego zmienia po jakich toczy się kamieniach.

Blog

19 marca 2019
Czy sprawą odpowiedzialności za straty członków SKOK 
powinien zająć się Sąd Najwyższy?