Czy dopuszczalne jest ponowne powołanie członków rady nadzorczej do wykonywania czynności członków zarządu?
Odpowiedź na powyższe pytanie jest o tyle istotna, że okoliczność ponownego oddelegowania członków rady nadzorczej podlega ujawnieniu rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Sąd rejestrowy będzie badał prawidłowość prawną podjętej uchwały rady nadzorczej (w ramach kognicji ogólnej), a ponadto pojawia się m.in. ryzyko nieważności czynności prawnych Spółki dokonanej przez jej reprezentantów powołanych w oparciu o wadliwie podjętą uchwałę.
Zgodnie z art. 383 § 1 k.s.h. do kompetencji rady nadzorczej m.in. delegowanie członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności.
De lege lata ustawodawca limituje czas na jaki delegacja może zostać udzielona przez Radę Nadzorczą.
Należy również pamiętać, że zgodnie z art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 2 k.s.h. nieważna jest czynność prawna mająca na celu obejście ustawy.
Innymi słowy zabiegi polegające na obejściu prawa mogą prowadzić do nieważności czynności prawnej czy odpowiednio nieważności uchwały organu kolegialnego.
Z góry zastrzec należy, że w literaturze przedmiotu kwestia, do której odnosi się ten wpis, traktowana jest niejednolicie.
Jak podnosi K. Strzelczyk „zarówno zawieszanie w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu, jak i delegowanie członków rady nadzorczej do wykonywania czynności członków zarządu mają charakter tymczasowy. Dlatego w obu przypadkach rada nadzorcza powinna podjąć niezwłocznie odpowiednie kroki celem uzupełnienia składu zarządu.” Autor ten wskazuje dalej, że „rada nadzorcza powinna podjąć odpowiednie działania w każdym przypadku niemożności sprawowania czynności przez któregokolwiek z członków zarządu, bez względu na to, czy ma ona stały charakter. Może to nastąpić na skutek różnych zdarzeń, w tym także na skutek zawieszenia w czynnościach członków zarządu przez radę nadzorczą. Zawieszenie w czynnościach muszą usprawiedliwiać ważne powody, zarówno zawinione (np. zajmowanie się interesami konkurencyjnymi bez zgody spółki), jak i niezawinione (np. choroba) przez członków zarządu. Ocena w tym zakresie należy do rady nadzorczej.”
Inny Autor, M. Rodzynkiewicz wskazuje, że „Nowelizacja Kodeksu spółek handlowych wyraźnie ograniczyła okres, w którym członek rady nadzorczej może na zasadzie delegacji pełnić funkcje zarządcze - są to maksymalnie trzy miesiące. Za niedopuszczalne zatem należy uznać ponowne delegowanie członka rady nadzorczej do pełnienia funkcji w zarządzie w związku z tą samą przyczyną, np. po kilkudniowej przerwie po upływie trzymiesięcznego okresu. Taką ponowną delegację należałoby uznać za nieważną jako podjętą w celu obejścia art. 383 § 1 ustanawiającego termin maksymalny (art. 58 § 1 k.c.) - tak A. Kidyba, Kodeks, t. II, s. 439. Jednakże za wyjątkową należy uznać sytuację, gdy z przyczyn obiektywnych w okresie trzech miesięcy nie udało się znaleźć nowego zarządcy na miejsce odwołanego czy też na miejsce tego członka zarządu, który złożył rezygnację (np. rozpisano konkurs na nowego członka zarządu, który zgodnie z przyjętą procedurą konkursową będzie trwał dłużej niż trzy miesiące).”
Z powyższego, jedynie przykładowego przeglądu literatury wynika wniosek, że ponowne delegowanie członków rady nadzorczej do pełnienia czynności w zarządzie Spółki niewątpliwie jest obarczone ryzykiem prawnym.
Niemniej – jak się wydaje - można bronić poglądu, że ponowne powołanie członków rady nadzorczej do pełnienia funkcji jest dopuszczalne, gdy w stanie faktycznym danej sprawy przemawiają za tym szczególne okoliczności.
Blog