Instytucja długu równoległego (tzw. parallel debt), nie jest konstrukcją uregulowaną bezpośrednio przez przepisy prawa polskiego. Praźródłem tej konstrukcji jest anglosaska kultura prawna. Niemniej instytucja ta jest wykorzystywana w praktyce obrotu gospodarczego także w Polsce przy zabezpieczeniu instrumentów finansowania dłużnika. Konstrukcja parallel debt wykazuje pewne podobieństwo do instytucji znanej prawu niemieckiemu tj. instytucji abstrakcyjnego uznania długu (abstraktes Schuldanerkentniss).

Konstrukcja długu równoległego w niewielkim zakresie poruszana jest w polskim orzecznictwie sądowym. Zagadnieniu długu równoległego poświęcony jest m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 9.10.2009r.[1], w którym zakwestionowano skuteczność dokonanych zabezpieczeń.

W polskim piśmiennictwie zagadnieniu tzw. długu równoległego poświęcono rozprawę doktorską Pawła Kułaka pt. „Analiza zastosowania, interpretacji i egzekwowalności umów kredytowych opartych na standardzie Loan Market Association w prawie polskim”[2]

Jak podnosi P. Kułak, „z reguły, w umowach kredytowych LMA poddanych prawu angielskiemu, przygotowanych na potrzeby multilateralnych transakcji, zabezpieczenia wierzytelności są zazwyczaj ustanawiane na rzecz powiernika/agenta zabezpieczenia (z ang. security trustee/agent). W uproszczeniu, jest to bank lub inny podmiot (spółka powiernicza), który jest odpowiedzialny za ustanowienie i utrzymywanie zabezpieczenia na rzecz kredytodawców (agent zabezpieczenia nie jest kredytodawcą). Koncepcja agenta/powiernika zabezpieczenia jest bardzo często stosowana w umowach kredytowych LMA podlegających prawu angielskiemu, Konstrukcja prawna tej koncepcji, opiera się na instytucji powiernictwa tj. struktury, w której powiernik zabezpieczenia (z ang. security trustee) jest posiadaczem wierzytelności w imieniu wierzycieli uczestniczących w konsorcjum, ale ta wierzytelność nie może być przedmiotem roszczeń prywatnych wierzycieli powiernika. Powiernik nie jest zatem właścicielem, czerpiącym korzyści z wierzytelności, pełni jedynie funkcję swoistego >pośrednika technicznego< pomiędzy wierzycielami a dłużnikami. Wierzytelności są bowiem własnością poszczególnych wierzycieli uczestniczących w danym przedsięwzięciu finansowym.”[3]

Dalej P. Kułak podnosi, że „polska praktyka, w oparciu o doświadczenia innych państw (np. Niemiec) wykorzystuje umowny mechanizm długu równoległego (z ang. parallel debt). Ma on na celu umożliwienie uporządkowanego ustanawiania zabezpieczeń wierzytelności, do których uprawnionych jest wielu wierzycieli. W znacznej mierze, konstrukcja długu równoległego odpowiada koncepcji opracowanej przez prawników niemieckich. Polega ona na kreacji abstrakcyjnego długu, który jest długiem kredytobiorcy/-ców wobec agenta zabezpieczeń. W uproszczeniu, dług równoległy jest pojedynczym, niezależnym zobowiązaniem finansowym każdego z kredytobiorców/dłużników wobec każdego z kredytodawców/wierzycieli, którego swoistym >administratorem, jest agent zabezpieczeń.”[4]

Blog