ANTYKONSUMENCKIE PRAKTYKI BIUR PODRÓŻY PRZY POBIERANIU OPŁAT DODATKOWYCH

 

W szczególności w przypadku wycieczek objazdowych praktyka biur podróży jest taka, że oprócz ceny uiszczanej przez podróżnego pewna kwota pieniężna (zazwyczaj w walucie państwa miejsca pobytu) obligatoryjnie uiszczana jest przez podróżnego do rąk pilota (tzw. opłata dodatkowa). Tytuł takiej wpłaty to – jak podają tour operatorzy – kwoty potrzebne np. pokrycie biletów wstępu do zwiedzanych obiektów, opłaty za przewodników lokalnych, przejazdy komunikacją lokalną, napiwki (drobne kwoty zwyczajowo przekazywane w miejscu pobytu, tzw. bakszysz). Niektóre biura podróży wskazują (co wydaje się być już prima facie dyskusyjne), że z takiej opłaty pokrywa się koszty użytkowania przez podróżnego zestawu słuchawkowego. Opłata dodatkowa często kalkulowana jest w jednej wysokości, bez względu na status podróżnego. Wpłata przez podróżnego opłaty dodatkowej nie jest potwierdzana przez pilota dokumentem fiskalnym. W założeniu opłata dodatkowa nie stanowi źródła przychodów biura podróży. Podróżny przekazuje pilotowi pieniądze, które ten wydatkuje zamiast podróżnego (sama opieka pilota nad podróżnym stanowi element kalkulacji ceny głównej). Czy taka praktyka jest zgodna z prawem turystycznym?

Podanie przez biuro podróży wysokości opłaty dodatkowej w jednej kwocie, i jej egzekwowanie przez pilota, bez uwzględnienia szczególnego statusu podróżnego (prawo do zniżek np. z uwagi na wiek, inwalidztwo, rodzaj zatrudnienia lub całkowite zwolnienie z opłat) nie jest zgodne z prawem.

W myśl art. 40 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych organizator turystyki lub agent turystyczny (w przypadku gdy impreza turystyczna jest sprzedawana za jego pośrednictwem) udziela podróżnemu informacji m.in. o cenie imprezy turystycznej łącznie z podatkami oraz - w razie potrzeby - z wszelkimi dodatkowymi opłatami i innymi kosztami lub – jeśli nie można zasadnie oczekiwać, aby koszty te zostały obliczone przed zawarciem umowy o udział w imprezie turystycznej – informację o rodzaju dodatkowych kosztów, którymi podróżny może zostać obciążony. Informacje o cenie, są przekazywane w sposób jasny, zrozumiały i widoczny i nie mogą wprowadzać podróżnego w błąd. Jeżeli są udostępniane w postaci papierowej – powinny być one czytelne (art. 40 ust. 2 u.imp.tur.).

Podanie przez biuro podróży jednolitej wysokości opłaty dodatkowej bez względu na status podróżnego prowadzi do pobrania przez biuro podróży zawyżonych opłat, a tym samym do oczywistej dyskryminacji podróżnego uprawnionego do ulgi. W wymiarze prawa cywilnego po stronie podróżnego powstaje szkoda w rozumieniu art. 361 k.c. Nieuwzględnienie istniejących ulg wprowadza podróżnego w błąd co do rzeczywistych kosztów wstępów do zwiedzanych obiektów. Wadliwa jest zarówno praktyka polegająca na kupowaniu przez pilota biletów ulgowych pomimo pobrania od podróżnego pełnej opłaty jak i nierozpoznanie przez biuro podróży oczywistego tytułu podróżnego do ulgi (biuro podróży posiada informację o dacie urodzenia podróżnego).

Podana w formularzu umowy jednolita wysokość opłaty dodatkowej, bez względu na status podróżnego, stanowi klauzulę abuzywną w rozumieniu art. 3851 § 1 k.c. gdyż kształtuje jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Z kolei zgodnie z art. 23a ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane jest stosowanie we wzorcach umów zawieranych z konsumentami niedozwolonych postanowień umownych, o których mowa w art. 3851 § 1 k.c.

 

Standardy prawne ochrony konsumenta - podróżnego wymuszają obowiązek podania przez biuro podróży szczegółowej informacji o wysokości poszczególnych składników opłaty dodatkowej i skrupulatne jej rozliczenie z podróżnym. Zgodnie z art. 24 ust. 2 pkt 2 u o k.i k. przez praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów rozumie się godzące w nie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami zachowanie przedsiębiorcy, w szczególności naruszanie obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji.

Za sprzeczne z istotą opłaty dodatkowej należałoby uznać praktykę polegającą na pobieraniu opłaty dodatkowej wyższej, niż potrzebna na pokrycie rzeczywistych kosztów wstępu (bilet grupowy może być tańszy niż bilety pełnopłatne i ulgowe nabywane pojedynczo) czy zwyczajowo udzielane napiwki, itp. Opłata dodatkowa nie powinna być źródłem obligatoryjnie pobieranego, nieopodatkowanego dochodu pilota czy nieujawnionym przychodem biura podróży.

Blog

08 sierpnia 2019
Antykonsumenckie praktyki biur podróży.